Şirket Danışmanımız Sami Altınkaya'nın " KOBİ’lerin ABD hayali gerçek oldu " başlıklı yazısı, 29.03.2021 tarihinde Dünya Gazetesi'nde yayınlandı.

Burcu Manay, 20 yıldır ABD’de yaşayan Türk iş insanı. Amerika ve uluslararası pek çok kuruma vergi, muhasebe ve yeminli mali müşavirlik alanında hizmet veriyor. Manay CPA sahibi Burcu Manay, bizdeki Yeminli Mali Müşavirlik Belgesi’nin ABD’deki karşılığı olan CPA lisansına sahip başarılı bir Türk kadını.

Şu anda Georgia merkezli 50 eyalette hizmet veren Burcu Manay, Türkiye’deki üreticilere ve şirket kurmak isteyen girişimcilere ABD pazarında en uygun ortamı sağlıyor. Bir telefon bağlatmaktan vergi planlamasına kadar hem iş dünyası hem de sosyal hayatta yardımcı oluyor. ABD’de var olmak, dünyada var olmak bir noktada. Üstelik Amerika’da satış yapmak için burada bulunmanıza da gerek yok. ABD’ye gelmeden şirket kurma işleminiz halloluyor.

ABD’de şirket kuruluş aşamasında en çok zorlanılan noktalardan biri banka hesabının açılması. Yeni çıkan bir yasa sebebiyle, bankalar herhangi bir sorun çıkmaması için ABD’de bir muhatap bulundurulmasını zorunlu tutmaya başladı. Bu da Türkiye’den Amerika’da şirket kurmak isteyen birçok kişiyi zorluyor. Burcu Manay, aynı zamanda Georgia Ticaret Odası’nın da yönetim kurulunda olduğu için bankalara referans olarak bu süreci de kolaylaştırıyor.

Amerika pazarına girerken nelere dikkat edilmeli?

Federal düzeyde tüm yasalar aynı olsa da eyalet bazında, her eyalet bir ülke gibi kendine ait gereklilikleri var. İlk dikkat etmeniz gereken şey hangi eyalette ve şirket türünde olacağınız.

Güvenilir bir iş ortağı ile eyalet ve şirket seçimi gibi prosedür işleri önemli. Ürünün Amerika’da bir karşılık bulup bulamayacağı, eğer doğru bir pazar araştırması yapmadıysanız ilk iki madde de geçerliliğini yitirebilir.

Burcu Manay “Amerika’da şirket açmak istiyorum diyerek bize gelen danışanlarımıza yönelttiğimiz, ilerde buraya yerleşmek istiyor musunuz, hiçbir zaman burada depo ya da satış elemanınız olacak mı gibi bazı sorular var. Bunlara karar verildikten sonra, şirketinizin adı ne olacak ile başlayan bir soru seti yollayarak şirket kurulumunu adım adım gerçekleştiriyoruz. Son 2 yıldır Türkiye’deki birçok firmadan ihracat ya da e-ihracat süreci başlatmak için aldığımız talep de neredeyse 5 katına çıktı” diyor.

Dış ticareti kolaylaştıran ve hızlandıran belge

Yeryüzünde küresel ekonomi ile entegre olmamış birkaç ülke kaldı. İran ve Kuzey Kore gibi bu ülkelerin de siyasal alanda iş birliğine yanaşmaları halinde bir süre sonra dünyada küresel ekonominin aktörü olmayan ülke kalmayacak. İlk adımları 1950’lerde atılan entegrasyon düzenlemeleri GATT Anlaşmasının şemsiyesi altında imzalanan yaklaşık 150 alt anlaşma imzalanmasıyla sonuçlandı. An itibarıyla, neredeyse hakkında uluslararası anlaşma imzalanmamış hiçbir alan kalmadı. Şüphesiz ki bu anlaşmaların imzalanması ve uygulamaya alınmasıyla birlikte anlaşmaya taraf ülkelerde yaşanan refah artışları küresel ekonominin önünü daha da açtı.

Gümrük alanındaki son dönem düzenlemelerinin de altında yatan aslında aynı düşünce. Gümrük denetimleri uluslararası ticareti yavaşlatmamalı ancak ülkelerin dış ticaret düzenlemelerine de saygı gösterilmeli. Gelişmeler bu yönde yürürken, 2001 “ikiz kule saldırıları” küresel düzeyde bir güvensizlik ortamı yarattı. Ülkeler daha sıkı hudut kontrolleri ve güvenliği önceleyen dış ticaret seçeneklerine yönelmeye başladı. Bu sefer de küresel düzeyde tedarik zincirinde kesintiler ve bundan kaynaklanan gecikmeler ortaya çıkmaya başladı.

Durumu birlikte değerlendiren Dünya Ticaret Örgütü ve Dünya Gümrük Örgütü üyeleri güvenlik kontrollerine halel getirmeksizin hiç olmazsa “güvenilir ticaret erbabı” olarak adlandırılan işletmelerin gümrük işlemlerini daha hızlı yürütmeye yönelik yeni bir düzenleme yapmaya ihtiyaç duydular. Authorized economik operator (Yetkilendirilmiş Ekonomik Operatör) düzenlemesi bu anlayışla birçok ülkede yürürlüğe sokuldu.

Uluslararası ticaretin kolaylaştırılması amacıyla gerçekleştirilen bu uygulama Türkiye’de “Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü” (YYS) adı altında 2013 yılında yürürlüğe girdi. Gümrük işlemlerinin kolaylaştırılması yönetmeliği ile YYS belgeleri dağıtılmaya başlandı.  Peki, dış ticaretin daha hızlı ve sorunsuz olmasını sağlayan bu belge halen kaç firmamızda var?

Bu sorunun yanıtını YYS Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Altan Yegin ile konuşuyoruz. Dış ticaretin sistemli bir şekilde yapılmasına olanak sağlayacağını belirten Yegin, “Gümrük otomasyonu projesi kapsamında 2019 yılı itibarıyla, 17 kurum tarafından düzenlenen 127 belge “Tek Pencere Sistemi” ne alındı. Halen ithalatta 37, ihracatta 18 adet belgenin daha tek pencere sistemine alınması yönündeki çalışmalar da devam ediyor. YYS; gümrük yükümlülüklerini yerine getiren, kayıt sistemi düzenli ve izlenebilir olan, mali yeterlilik, emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunan, kendi oto kontrolünü yapabilen güvenilir firmalara gümrük işlemlerinde birtakım kolaylık ve imtiyazlar tanıyan uluslararası bir statü belgesidir. 2021 yılının ilk çeyreği itibarıyla, YYS sahibi firma sayısı 549’a ulaşmış olup bu statüyü elde etmek isteyen işletmelerin sayısı da her geçen gün artmaktadır.

Sertifika sahibi işletme sayısı arttıkça, basitleştirme uygulamaları da yeni sertifika talepleri de doğru orantılı olarak arttı. Bu kapsamda, sertifika sahibi işletmeler aralarında bilgi alışverişi, dayanışma ve eşgüdüm sağlamak, YYS kapsamında yararlanılan hak ve uygulamaların geliştirilmesi konusunda öneriler geliştirmek ve bu yolla dış ticaretin gelişmesine katkıda bulunmak için Yetkilendirilmiş Yükümlü (AEO) Derneği çatısı altında bir araya geldi” diyor.

Sertifika alımı öncesi yatırım maliyeti olarak, başvuru evrakları arasında yer alan “ISO 9001” ve “ISO 27001” belgelerinin temini için gerekli alt yapısı olmayan işletmelerin yüksek maliyetlerle karşı karşıya kaldığını hatırlatan Yegin, “Sertifika alımı sonrası ise mevcut kolaylaştırmaların yanı sıra maliyetlerin düşürülmesi ile yurt dışı pazarlarda rekabet gücünün artırılması adına, derinleşmiş bir politika ile basitleştirme uygulamalarının uluslararası ölçekte yaygınlaştırılması için çaba sarf etmek gerekiyor. YYS sahibi firmalar kolaylaştırma ile ilgili talepte bulunacak, ilgili Bakanlık ya uygun görecek ya da reddedecek. Önemli olan çarklara ait dişlilerin sağlam olması ve devamlı çalışmasıdır” diye konuştu.

COVID-19 salgını dolayısıyla içinde bulunduğumuz zor şartlardan bir an önce sıyrılabilmek için Ticaret Bakanlığı’nın ‘sektörel bazda’ zarar gören ve özellikle Dahilde İşleme Rejimi (DİR) çerçevesinde işlemlerini gerçekleştiren sanayici – imalatçı firmalara öncelik vermesi iyi olacaktır.

YYS BELGESİ’NİN DIŞ TİCARET ERBABINA SAĞLADIĞI KOLAYLIKLAR

Basitleştirilmiş işlemlere ilişkin kolaylıklar

- İhracatta yerinde gümrükleme (Firmanın belirlenen tesisinde ihracatı gümrükleme)

- İthalatta yerinde gümrükleme (Firmanın belirlenen tesisinde ithalat gümrüklemesi)

- Teminatlı işlemlerde; her bir işlem için ayrı ayrı 0 teminat vermek yerine kısmi veya götürü teminat uygulaması,

- Odalarca düzenlenen Gümrük İdarelerince Onaylanan ATR Dolaşım Belgeleri’nin düzenleyip onaylama yetkisi veren “onaylanmış ihracatçı” yetkisi,

- Eşyanın kıymetine bağlı kalmaksızın Fatura Beyanı Eur-Med; Eur.1 belgesi düzenleyip onaylayabilme yetkisi veren “Onaylanmış ihracatçı” yetkisi,

- 1 ay içerisinde eksiklikleri tamamlanmak üzere; eksik belge ile gümrük beyanında bulunulması

- Eşya türüne göre farklılaşmayan şekilde taşıt üstü işlemlerden yararlanma.

Beyanın kontrol türüne göre kolaylıklar

- İthalat-ihracatta eşya muayenesi ve kontrolünün olmadığı Yeşil Hat uygulaması,

- Taşıt üstünde Yeşil Hat’tan yararlanma.

Emniyet ve güvenliğe ilişkin kolaylıklar

- Azaltılmış zorunlu bilgilerden oluşan özet beyan verilmesi,

- İzinli gönderici yetkisine sahip firmaların yapacakları taşımalar için öncelikli sınır geçişi.

Sertifikanın makro ve mikro düzeyde sağladığı avantajlar ise şöyle sıralanabilir

- Uluslararası pazarlarda tedarikçi olarak daha çok tercih edilme,

- Uluslararası piyasalarda güvenilir olarak tanınma,

- Karşılıklı tanıma anlaşması yapılan ülkelerde yetkilendirilmiş yükümlü olarak kabul edilme ve o ülkede yetkilendirilmiş yükümlü için sağlanan ayrıcalıklardan mütekabiliyet esasına dayanılarak faydalanabilme,

- Piyasada güvenilir kişi olarak tanınma ve daha çok tercih edilme,

- Boşaltma, yükleme, eşya ve aracın beklemesi gibi masrafların ortadan kalkması,

- Daha ileri düzeyde lojistik planlaması,

- Mala zarar veriliş vakalarında azalış,

- Tedarik masraflarının azalması ve tedarikçilerle iş birliğinin artması,

- Sevkiyatlardaki gecikmelerde azalma.