2024 Dünya Yatırım Raporu

Dijital Devlet ve Yatırımların Kolaylaştırılması

2024 Dünya Yatırım Raporu’na göre, küresel doğrudan yabancı yatırım (DYY), ekonomik yavaşlama ve artan jeopolitik gerginlikler nedeniyle, 2023 yılında yüzde 2 azalarak 1,3 trilyon dolara gerilemiştir. Ancak rapor, birkaç Avrupa kanal ekonomisinde oluşan yatırım akışlarındaki büyük dalgalanmalar hariç tutulduğunda, düşüşün yüzde 10'u aştığını belirtiyor.

Proje finansmanındaki gerileme sürdürülebilir kalkınmayı etkilerken, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDGs) sektörlerine yönelik yeni fonlar, özellikle tarımsal gıda ve su sektörlerinde yüzde 10'un üzerinde bir düşüş göstermiştir. Bu durum ‘2030 Gündemine’ ulaşma çabalarını engellemekte ve sürdürülebilir kalkınma finansmanının yenilenmesi için acil politika eylemi çağrısında bulunmaktadır.

Rapor, iş kolaylaştırma ve dijital devlet çözümlerinin şeffaf ve kolaylaştırılmış bir ortam yaratarak düşük yatırımları ele alabileceğini de vurgulamaktadır. Çevrimiçi hizmetler ve bilgi portallarındaki önemli büyümenin altını çizen rapor, bu tür araçların daha geniş dijital devlet gelişimini desteklediğini ve özellikle gelişmekte olan ülkelere fayda sağladığını belirtiyor.

Ticaret ve jeopolitik gerilimlerin yavaşlayan küresel ekonomi üzerinde yarattığı baskı nedeniyle, küresel doğrudan yabancı yatırım akışları, 2023 yılında yüzde 2 azalarak 1,3 trilyon dolara gerilemiştir. Bu arada rapor, yatırım akışlarında büyük dalgalanmalar kaydeden birkaç Avrupa kanal ekonomisi hariç tutulduğunda, manşet rakamın yüzde 10'u aştığını vurguluyor.

Gelişmekte olan ülkelere yönelik doğrudan yabancı yatırım akışları yüzde 7 azalarak 867 milyar $'a gerilemiştir.

Sıkı finansman koşullarının, altyapı yatırımları için kritik önem taşıyan uluslararası proje finansmanı anlaşmalarında yüzde 26'lık bir düşüşe yol açtığı görülmektedir. Dolayısıyla uluslararası proje finansmanı en yoksul ülkeler için hem hayati önem taşıyor hem de bu ülkeleri bu tür yatırımlardaki küresel gerilemeye karşı daha kırılgan bir hale getiriyor.

Krizler, korumacı politikalar ve bölgesel  yeniden yapılanmalar dünya ekonomisini bozmakta, ticaret ağlarını, düzenleyici ortamları ve küresel tedarik zincirlerini parçalamaktadır. Bu durum küresel yatırım akışlarının istikrarını ve öngörülebilirliğini zayıflatarak hem engeller hem de izole fırsatlar yaratmaktadır.

Rapora göre, 2024 yılı için beklentiler zorlayıcı olmaya devam ederken hem ulusal politikalarda hem de uluslararası anlaşmalarda finansal koşulların ve yatırım kolaylaştırma çabalarının hafifletilmesine atıfta bulunularak, bu yıl için mütevazı bir büyümenin mümkün olduğu belirtiliyor. 

Ayrıca büyük pazarlara kolay erişimi olan bölge ve ülkelerde otomotiv ve elektronik gibi küresel değer zinciri yoğun imalat sektörlerinde yatırımlar artarken, gelişmekte olan pek çok ülke, yabancı yatırımları çekmek ve küresel üretim ağlarına katılmak için mücadele ederek marjinal kalmaya devam ediyor.