Ülkemizde 2021 yılında toplam mal ihracatı 225 milyar doları aşarak tüm zamanların rekorunu kırmıştır. Aynı yıl hizmet ihracatı ise yaklaşık 65 milyar dolar seviyesine çıkarak başka bir rekor kırılmıştır. Hizmet ihracatının çok önemli seviyelere ulaşmasının bir sonucu olarak uluslararası hizmet sağlayıcılar Hizmet İhracatçıları Birliği altında organize olmuşlardır. Daha sonra Ticaret Bakanlığının bünyesinde Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü oluşturularak sektöre ilişkin sistematik bir bakış açısı oluşturulmuş oldu. Bugün gelinen nokta itibariyle sektörün desteklenmesi ve destek unsurlarının tek elden yönetilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu ihtiyaca binaen Hizmet İhracatının Tanımlanması, Sınıflandırılması Ve Desteklenmesi Hakkında Karar bugün Resmi Gazete yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Söz konusu Cumhurbaşkanlığı Kararı kapsamında döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler ile hizmet ihracatının hukuki çerçevesinin oluşturulması hizmet ihracatında sürdürülebilir artışın sağlanması amacıyla ihracata yönelik kurumsal kapasite oluşturulması ve kapasitenin güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Bu anlamda bahse konu Karar kapsamında eğitim, fuarcılık, gayrimenkul, kültürel ve yaratıcı endüstriler, lojistik ve taşımacılık, sağlık turizmi, spor turizmi, yönetim danışmanlığı sektörleri ve yeşi1 hizmetler ile diğer hizmet sektörleri desteklenmektedir.
Hizmet ihracatı yurt dışında yerleşik kişi veya kuruluşlara yönelik olarak yurt içinde ya da yurt dışında gerçekleştirilen, yurt içinde ya da yurt dışında faydalanılan döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin sunumu şekilde tanımlanmıştır.
Döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler; Başkasına ait Fiziksel Girdiler için İmalat, Bakım ve Onarım, Taşımacılık, Seyahat, İnşaat, Sigorta ve Emeklilik, Finansal Hizmetler, Fikri Mülkiyet Hakları Kullanım Ücretleri, Telekomünikasyon, Bilgisayar ve Bilgi Hizmetleri, Diğer İş Hizmetleri, Kişisel, Kültürel ve Eğlence Hizmetleri, Resmi Hizmetler şeklinde sayılmıştır.
Bu anlamda söz konusu Karar kapsamında dört farklı yöntemle yapılan işlemler hizmet ihracı olarak değerlendirilmektedir.
- Sınır Ötesi Hizmet İhracatı; Yurt dışında yerleşik kişi veya kuruluşlara yönelik olarak yurt içinde sağlanan ve yurt dışında faydalanılan hizmet sunumudur.
- Yurtiçi Hizmet İhracatı; Yurt dışında yerleşik kişi veya kuruluşlara yurt içinde sağlanan ve yurt içinde faydalanılan hizmet sunumudur.
- Yurtdışında Ticari Varlık Oluşturulması Yoluyla Hizmet İhracatı; Hizmet ihracatçıları tarafından yurt dışında ticari varlık kurulması suretiyle sağlanan hizmet sunumudur.
- Gerçek Kişiler Tarafından Gerçekleştirilen Hizmet İhracatı; Yurt içinde yer1eşik kişi veya kuruluşlar adına ya da bağımsız olarak gerçek kişiler tarafından yurt dışında sağlanan hizmet sunumudur.
Aşağıda hizmet ihracatı kapsamında değerlendirilen sektörler ile bu sektörlere sağlanan destek unsurları bir tablo halinde verilmiştir.
Tablo: Hizmet İhracatı Sektörel Destek Unsurları
Destek Unsurları/Sektörler | Eğitim Hizmetlerine Yönelik Destek Unsurları | Fuarcılık Hizmetlerine Yönelik Destek Unsurları | Gayrimenkul Hizmetlerine Yönelik Destek Unsurları | Kültürel ve Yaratıcı Endüstri Hizmetlerine Yönelik Destek Unsurları | Lojistik ve Taşımacılık Hizmetlerine Yönelik Destek Unsurları | Sağlık ve Spor Turizmi Hizmetlerine Yönelik Destek Unsurları | Yönetim Danışmanlığı Hizmetlerine Yönelik Destek Unsurları | Yeşil Hizmetlere Yönelik Destek Unsurları | Diğer Sektörlere Yönelik Destek Unsurları |
Tescil ve koruma desteği | X | X | X | X | X | X | X | X | X |
Pazara giriş belgeleri desteği | X | X | X | X | X | X | X | X | X |
Acente komisyon desteği | X | X | X | ||||||
Tanıtım heyeti desteği | X | ||||||||
Uluslararası öğrenci ofisleri kapasite geliştirme desteği | X | ||||||||
Akademisyen istihdam destek | X | ||||||||
Uluslararası sıralama desteği | X | ||||||||
Uluslararası kuruluşlara üyelik desteği | X | ||||||||
Reklam, tanıtım ve pazarlama desteği | X | X | X | X | X | X | X | X | |
Birim desteği | X | X | X | X | X | X | X | X | X |
Yurt dışı etkinlik katılım desteği | X | X | X | X | X | X | |||
Milli katilim Tanıtım desteği | X | X | X | X | X | X | X | ||
Yurt içi etkinlik katilim desteği | X | X | |||||||
Ürün yerleştirme desteği | X | X | X | X | X | ||||
Rapor desteği | X | X | |||||||
Sektörel alım heyeti ve sektörel ticaret programları desteği | X | X | X | X | X | X | X | X | X |
HİSER projesi desteği | X | X | X | X | X | ||||
Sanal fuar organizasyon desteği | X | X | X | X | X | X | X | ||
Yarışma ve etkinlik desteği | X | X | X | X | X | ||||
Bireysel katılım desteği | X | X | X | ||||||
Fuar alanı yapım desteği | X | ||||||||
Sektörel nitelikli uluslararası yurtiçi fuar organizasyonu desteği | X | ||||||||
Yurt dışı fuar organizasyonu desteği | X | ||||||||
Korsanla mücadele giderleri desteği | X | ||||||||
Dublaj veya altyazı giderleri desteği | X | ||||||||
Film platosu ve stüdyosu kullanım giderleri desteği | X | ||||||||
Komplikasyon ve seyahat sağlık sigortası desteği | X | ||||||||
İstihdam desteği | X | X | |||||||
Yabancı dil ve sağlık turizmi eğitimi desteği | X | ||||||||
Hasta yol desteği | X | ||||||||
Yurtiçi tanıtım ve eğitim desteği | X | ||||||||
Sağlık ve spor turzimi sektörlerinin geliştirilmesi ve tanıtılması desteği | X | ||||||||
Veri tabanı üyelik desteği | X | X |