Kritik mineraller: Afrika sürdürülebilir enerji geleceğinin anahtarını elinde tutuyor.
Kıtanın bol mineral zenginliği aynı zamanda hükümetler için gelir elde etme, kalkınmayı finanse etme ve yaşam standartlarını iyileştirme fırsatı sunuyor.
Örgütün 60. yıldönümü kutlamaları kapsamında, 4 Haziran'da Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da düzenlenen etkinlikte konuşan BM Ticaret ve Kalkınma Genel Sekreteri Rebeca Grynspan, Afrika’nın kobalt, bakır ve lityum gibi küresel enerji dönüşümü için kritik öneme sahip olduğunu ve geniş maden yataklarının sürdürülebilir bir enerji geleceğine güç sağlayabileceğini belirtti. Yıldönümü kapsamında düzenlenen etkinliğin teması ise, Afrika'nın potansiyelini maksimize etmek: Kapsayıcı büyüme ve sürdürülebilir kalkınmayı artırmak için kritik minerallere yönelik talepten yararlanmaktır. Ayrıca bu minerallerin kalkınma faydalarını optimize etmenin yolları da etkinliğin bir diğer araştırma konusudur.
Grynspan, “Kobalt, manganez, grafit ve lityum sadece periyodik tablodaki elementler değildir. Evlerimize güç sağlayan, araçlarımızı kullanan ve dünyamızı birbirine bağlayan yeni bir çağın yapı taşları olabilirler. Milyonları yoksulluktan kurtarabilecek ve daha adil bir dünya yaratabilecek yeşil bir devrimi katalize edebilirler" dedi. Ancak Grynspan, bu vizyonu gerçekleştirmek için dünyanın geçmişten kurtulması ve kaynak zengini ulusları bağımlı ve yoksul kılan çıkarımcı modeli reddetmesi gerektiğini belirtti. “Bunun yerine, yerel katma değere öncelik veren, bölgesel entegrasyonu teşvik eden ve yerel toplulukları güçlendiren yeni bir paradigmayı benimsemeliyiz” ifadelerine yer verdi.
Değer Katma ve Adalet Kilit Öneme Sahip
BM Afrika Ekonomik Komisyonu Genel Sekreter Yardımcısı Antonio Pedro, Afrika'daki kritik minerallere değer katmanın kıtayı yeşil sanayileşme için rekabetçi bir merkez haline getirebileceğini belirtti. Pedro, “Afrika minerallerinin işlenerek Afrika akülerine dönüştürülmesi, kıta ve dünya genelinde kullanılan Afrika arabalarına monte edilmesi durumunda ortaya çıkacak potansiyeli bir düşünün” dedi ve ekledi; “Bu, yenilenebilir enerjinin yayılmasını ve kıtadaki ulaşım sistemlerinin elektrifikasyonunu hızlandıracak, insana yakışır işler yaratacak ve Afrika'yı yeşil sanayileşme için rekabetçi bir merkez haline getirecektir” şeklinde konuştu.
Pedro ayrıca küresel enerji dönüşümünde ve sürdürülebilir kalkınma yolunda madenlerin nasıl kullanılacağı konusunda adalet ve eşitlik çağrısında bulunarak, toplumdaki herkes için fayda sağlamayan bir madencilik patlamasının “bizi en başa döndüreceğini” belirtti.
Afrika Birliği Komisyonu Başkan Yardımcısı Monique Nsanzabaganwa ise, Afrika'da sürdürülebilir kalkınma için kritik madenlerden yararlanmanın, kıtayı yeni bir küresel büyüme kutbu olarak konumlandırmak için politika yapımına farklı ve stratejik bir yaklaşım gerektireceğinin altını çizdi. Nsanzabaganwa “Doğru politika karışımına ek olarak, özellikle düzenlemeler ve kurallar açısından adil uluslararası yapı ve sistemler de gerekiyor” dedi.
Bazı mevcut kuralların ve oluşturulmakta olan kuralların Afrika ülkelerinin kıtadaki zenginleştirme ve katma değeri artırma ve geliştirme çabalarını etkileme tehdidinde bulunduğu konusunda uyarıda bulunan Nsanzabaganwa, “Kıtasal sertifikasyon sistemlerimize güvenmemek ve bunun yerine Afrika'nın minerallerini sadece değer katma veya kendi aramızda ticaret için bize geri gelmek üzere başka bir sertifikasyon sistemine girmeye şartlandırmak mantıklı olmaz” dedi.
Yeni Bir Kalkınma Rotası
Etkinlik, kıtanın kritik mineral zenginliğinden daha iyi yararlanmanın yollarını araştırarak Afrika'da yeni bir kalkınma rotası çizmek üzere liderleri, diplomatları, uzmanları ve kilit paydaşları bir araya getirdi. Bu sene ki etkinliğe ev sahipliği yapan Afrika, dünyanın kritik enerji geçiş minerallerinin büyük rezervlerine sahiptir. Dünya genelinde kobaltın yüzde 55'i, manganezin yüzde 47,65'i, doğal grafitin yüzde 21,6'sı, bakırın yüzde 5,9'u, nikelin yüzde 5,6'sı, lityumun yüzde 1'i ve demir cevherinin ise, yüzde 0,6'sı Afrika’da bulunmaktadx"ır.
Ancak kıta, sahip olduğu doğal kaynakların sunduğu fırsatları henüz tam anlamıyla değerlendirebilmiş değil. Tahminler, Afrika ülkelerinin bu kaynaklardan potansiyel olarak toplayabilecekleri gelirin, sadece yüzde 40'ını elde edebildiklerini göstermektedir.
Dolayısıyla mevcut küresel krizler, sınırlı mali alan, yavaş büyüme ve yüksek borç ortamında, Afrika ülkelerinin bu kaynakların mali ve kalkınma faydalarını en üst düzeye çıkarması gerekmektedir.
Katılımcılar, iklim eylemini teşvik ederken kıtada madenlere dayalı sanayileşmeyi desteklemek için gelir seferberliğini ve mali idareyi geliştirmenin, bölgesel değer zinciri entegrasyonunu ve altyapı, beceri, yenilik yatırımlarını artırmanın yollarını tartıştı. BM Ticaret ve Kalkınmanın 60. yıldönümü münasebetiyle 12-14 Haziran tarihleri arasında Cenevre'de düzenlenecek olan etkinlik, Küresel Liderler Forumu sırasında gerçekleştirilmesi planlanan diğer tartışmalar için de zemin hazırlayacak.
Kaynak: https://unctad.org/news/critical-minerals-africa-holds-key-sustainable-energy-future