Geri
IMF’de Devlet Borçlarını Yeniden Yapılandırma Süreci İş Birliği ve Reform Ortamında İyileşiyor.
Küresel ekonomi, son yıllarda yaşanan çalkantılı dönemde sistemik bir borç krizi olabilecek bir durumdan kurtuldu fakat düşük ve orta gelirli ülkeler için önemli bir zorluk teşkil eden yüksek borç ödeme maliyetleri nedeniyle kırılganlıklar hala devam ediyor. Çünkü bazı ekonomiler henüz büyük sınavlarla karşı karşıya kalmadı.
Ülkeler borç konusunda tökezlediğinde, yeniden yapılandırma, hasarı sınırlamak için kritik bir önem arz etmektedir. Bu nedenle yeniden yapılandırma mümkün olduğunca çabuk yapılmalıdır çünkü gecikmeler uyumu zorlaştırarak hem borçlular hem de alacaklılar için maliyetleri artıracak, bu da sıkıntıyı derinleştirecektir.
Bazı egemen güçler yeniden yapılandırma konusunda önemli gecikmeler yaşarken, IMF süreci hızlandırmak için paydaşlarıyla birlikte hareket etmeye çalışıyor. Şu ana kadar kaydedilen ilerleme, dünyanın riskleri azaltmak için birlikte nasıl çalışabileceğini açıkça ortaya koyuyor.
Ortak Çerçeve Sunulmaya Başlandı
Borçların ihtiyaç halinde yeniden yapılandırılmasına yardımcı olmak amacıyla alacaklı ülkeleri bir araya getiren ‘Ortak Çerçeve’ hayata geçmeye başladı. Peki ama nasıl? IMF, programı için önemli bir adım olan IMF personel düzeyindeki anlaşmadan, program onayı için gerekli resmi alacaklılarına ve finansman güvencelerinin sağlanmasına kadar geçen süreyi kısaltarak, borçları yapılandırmaya çalışacak. Bu da fonun ülkeye çok ihtiyaç duyulan mali yardımı sağlamak için daha hızlı harekete geçebileceği anlamına geliyor. Örneğin, Gana'nın bu yılki anlaşması, bu adımları tamamlamak için beş ay sürdü; bu da Çad Cumhuriyeti'nin 2021'de ve Zambiya'nın 2022'de aldığı sürenin yaklaşık yarısı. Etiyopya'daki müzakerelerin ise, muhtemelen daha hızlı, iki veya üç aya yakın bir süre devam edeceği tahmin ediliyor.
Tüm bu iyileştirmeler kısmen paydaşların Çin, Hindistan ve Suudi Arabistan gibi geleneksel olmayan resmi alacaklılarla birlikte çalışma konusunda daha fazla deneyim kazanması sayesinde mümkün oldu. Daha önceki davalar alacaklı koordinasyon zorlukları sunuyordu. Ancak sürece daha aşina olmak, tarafların ne bekleyeceklerini daha iyi bilmelerine, güven oluşturmalarına ve alacaklıların daha önce aksayan durumları daha kolay aşmalarına yardımcı oldu.
Ayrıca ‘Ortak Çerçeve’ dışındaki gelişmekte olan piyasa ülkeleri için borçların yeniden yapılandırma sürecinin hızlandığını görüyoruz. Örneğin; Sri Lanka'nın davası, 2021'de kendisinden önce gelen Surinam'ın sürecinden daha hızlıydı ve alacaklı koordinasyonunda iyileştirmeler, güvenceler ve teminatlar konusunda daha iyi bir yaklaşıma sahipti.
IMF Borç Politikalarını Yeniden Düzenliyor
IMF, süreci daha da hızlandırmak için ülkelerin borçlarını yeniden yapılandırmaya gitmek istiyor. Hatta bu nedenle yönetim kurulu, nisan ayında borç politikalarında önemli reformlar gerçekleştirdi. Bu reformlar;
- Alacaklılar arasında koordinasyon sorunlarının olduğu durumlarda ilerlememize yardımcı olacak önlemler de dahil olmak üzere, genel olarak personel düzeyinde bir anlaşmanın ardından iki veya üç ay içinde IMF programının onaylanmasına olanak tanıyan araçlar sağlayacak. Daha sonra finansman güvenceleri gerçekleşir gerçekleşmez, ödeme yapılmasına olanak tanıyan programların prensipte onaylanması şeffaflığı artıracak ve karmaşık vakaların böyle bir programa göre ilerlemesine yardımcı olacaktır.
- Finansman güvencelerinin oluşturulmasına yönelik, zaman içinde daha fazla esneklik sağlayacak yeni bir prosedür oluşturulacak. Buna göre fon, alacaklıların eylemlerine ve alacaklının teslimat performansına dayalı olarak "güvenilir bir resmi alacaklı süreci"nin devam ettiğini değerlendirecek. Bu da eninde sonunda, resmi mektupların beklenmesi şeklindeki mevcut uygulamadan çok daha hızlı olacaktır.
Yaşanan gecikmeler krizi yoğunlaştırabileceği için bu reformlar borçlu ülkeyle daha hızlı etkileşim sağlayarak, süreci kolaylaştıracaktır. Üstelik bu reformlar aynı zamanda alacaklılara yeniden yapılandırma kararlarına daha hızlı ulaşmalarına yardımcı olmak için daha fazla bilgi sağlayacak.
Likidite Sıkışıklığının Hafifletilmesi
Ekonomik kalkınma ve iklim değişikliğiyle başa çıkmak için uzun vadeli finansman ihtiyaçlarının muazzam olduğu bir ortamda, borç sorunlarının üstesinden gelmek ve yüksek faiz oranları ve finansman ihtiyaçları nedeniyle ortaya çıkan sıkıntılardan kaçınmak için daha fazlasına ihtiyaç duyulacaktır. Bu nedenle borç alan ülkelerin, alacaklıların ve uluslararası toplumun bazı roller üstlenmesi gerekmektedir. Borçlular, borcu sürdürülebilir bir yolda tutarken kalkınmayı ve iklimle ilgili harcamaları finanse etmek için alan yaratabilmeli, ekonomik büyümeyi teşvik etmeli ve hükümet gelirlerini artırmalıdır. Ayrıca borç alan ülkelerdeki politika reformlarının sonuç vermesinin zaman alacağı göz önüne alındığında, resmi kredi verenler, başta hibeler olmak üzere, daha düşük maliyetle daha fazla finansmanı harekete geçirmeyi düşünmelidir. Fon, imtiyazlı tesislerin gözden geçirilmesi de dahil olmak üzere, bu çabaları desteklemeye ve yeterli finansman sağlamaya devam edecektir.
