Geri
Sedat KOCABIYIK
Gümrük Müşaviri
Gümrük antrepoları ithalat vergilerine ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmamış ve serbest dolaşıma girmemiş eşyaların teminat verilmek süretiyle sınırsız süreyle depolanabildiği gümrük idarelerinin gözetiminde bulunan depolardır. Mevcut düzenlemelere göre, eşyanın gümrük antreposunda depolanabilmesi için teminat verilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, antrepo rejimine tabi tutulmak istenen fuar ve sergilere konulan veya ithalat vergilerinden muaf olan yahut ihraç edilmek üzere antrepolara konulan eşyalar için teminat aranmamaktadır.
Geçen haftaya kadar, gümrük antrepolarında teminat antrepoya alınan her parti mal için ayrı ayrı verilebileceği gibi toplu teminat şeklinde de verilebilmekte idi. Bu teminatı gümrük antreposu işleticileri veya kullanıcılarından herhangi biri sağlayabiliyor. Ancak toplu teminat verilmesi durumunda teminat tutarının sürekli izlenmesi ve eşyanın KDV ve fon dahil vergilerinin toplu teminat miktarını karşılaması gerekiyor. Çünkü toplu teminat antrepodaki eşyanın tümünün vergilerini karşılayacak miktarda olmak durumunda. Toplu teminatın aşılması halinde aşan kısım için ayrıca teminat verilmesi gerekiyor.
Antrepoya alınan eşyada belirttiğimiz üzere iki ayrı teminat düzenlemesi mevcut bulunuyordu. 30.09.2020 tarih 31260 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile antrepolara alınacak eşyalar için götürü teminat veya yaygın götürü teminat kullanılabilmesi yönünde düzenleme yapıldı. Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasına (YYS) veya Onaylanmış Kişi Statü Belgesine (OKS) sahip firmalar C ve E tipi antrepolarında yapılan işlemlerde götürü teminat da kullanılabilecekler. Ancak, götürü teminat uygulamasından akaryakıt antrepoları ile 4760 sayılı Özel tüketim Vergisi Kanununun eki (I- Petrol Ürünleri ve Bunların Mamulleri) sayılı listesi kapsamındaki ürünler faydalanamayacak.
Bu bağlamda, “toplu teminat” ile “götürü teminat” arasındaki farkı irdelemekte yarar var. Toplu teminat sisteminde, bir kişinin her türlü gümrük işlemlerine ilişkin olarak salt bir gümrük müdürlüğüne teminat vermekte, bu teminat o kişinin o gümrük müdürlüğündeki transit rejimi hariç olmak üzere bütün gümrük işlemleri için kullanılmaktadır. Götürü teminat sisteminde ise, gümrük yükümlülüğü gerektiren veya gerektirebilecek birden fazla işlem için bir kişinin herhangi bir gümrük müdürlüğüne vermiş olduğu teminat, transit rejimi hariç bütün gümrük müdürlüklerindeki bütün gümrük işlemlerini kapsayacak şekilde, ülke düzeyinde kullanılabilen bir teminat olmaktadır. Diğer bir fark, toplu teminatta her işlemde teminat tutarından her işlemin gerektirdiği teminat tutarında düşüm yapılıyorken, götürü teminat sisteminde teminat sabit kalmakta ve bundan her işlemin gerektirdiği teminat tutarında düşüm yapılmamaktadır. Geçen haftaya kadar götürü teminattan sadece YYS sahipleri yararlanır iken, bundan sonra YYS sahibi olmayan antrepo işleticileri de götürü teminattan yararlanabilecek.
Gümrük Yönetmeliğinin 527 inci maddesinde yapılan yeni düzenlemeyle, antrepo işleticileri götürü teminat verebilecek olup, götürü teminat verilen antrepoya konulan eşya için başka bir teminat aranılmayacak. Antrepo işleticilerin verecekleri götürü teminat tutarı ise antreponun metrekare alanına göre hesaplanacak. Buna göre; 1.000 m² ; veya 2.000 m³;’e kadar olanlar için 1.000.000 TL, 1.000 m²;’den sonraki her 1.000 m²; için 500.000 TL (1.000 m²;’nin altındaki artışlar 1.000 m²;’ye tamamlanır), 2.000 m³;’den sonraki her 2.000 m³; için 500.000 TL (2.000 m³;’ün altındaki artışlar 2.000 m³;’e tamamlanır) tutarında götürü teminat verilecek. Bir antrepo için hesaplanan götürü teminat tutarının 20.000.000 TL’yi aşması durumunda aşan miktar dikkate alınmayacak ve 20.000.000 TL tutarında teminat verilmesi yeterli olacak.
Bunların yanında birden fazla antreposu bulunan işleticiler bütün antrepolarını kapsayacak şekilde “yaygın götürü teminat” verebilecek. Yaygın götürü teminatın kullanılacağı antrepo sayısının 5 ve üzeri olduğu durumlarda antrepo işleticileri hesaplanacak götürü teminat tutarının %75’i kadar “yaygın götürü teminat” verebilecek.
Son dönemde döviz kurunun ciddi oranlarda artması, birden fazla karar ile ilave gümrük vergileri salınması, diğer ek mali yükümlülüklerle birlikte ithalattaki vergi yükü artıyor, buna bağlı olarak, düşümlü teminat sağlama konusunda antrepo işleticilerinden ciddi şikayetler yansıyordu. Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan yeni düzenlemeyle, bu alanda yaşanılan sorunların çözüleceği ve ilave teminat sağlama konusundaki zaman kaybının da önüne geçileceği umut edilmektedir.
