Menü
Güneş EKİCİ
UGM Müşteri Temsilcisi
Endüstri 4.0 ya da diğer ismiyle 4’üncü Sanayi Devrimi kavramı, içerisinde “teknolojik, özerk ve kendi kendini düzenleyen otomasyon olgularını içeren çağdaş dünyanın üretim siteminin yeni yapısını” oluşturmaktadır. Kaynaklarda genel bir araştırma yapıldığında tek bir tanımla ifade etmek pek mümkün görünmemektedir.
Amacını özetlemeye çalışırsak; “imalatın dijital, kişileştirilmiş, bilgi temelli ve sürdürebilir hale gelmesini sağlayacak akıllı üretim sistemleri elde etmek için siber fiziksel sistemler inşa etmeye odaklanan ve endüstriyel teknolojinin entegrasyonunu temel alan” Endüstri 4.0 kavramı ve diğer üç sanayi devrimi ile birlikte süreç 2016’da TUSİAD’ın oluşturduğu grafikte belirtilmektedir
Endüstri 4.0 amaçlarını listelemek istersek; “üretimi daha kaliteli, daha hızlı, ucuz, verimli hale getirmek, enerji kullanımını ve diğer maddi israfları azaltmak, çalışma hızını ve güvenilirliği artırırken riski azaltmak, sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlamak” gibi birçok hedefe yer verebiliriz.
Almanya’da ortaya çıkan Endüstri 4.0 kavramı, “rekabetin ön planda olduğu tüm sektörlerde önem kazandığı gibi”, “müşteri taleplerine hızlı esnek ve güvenli cevap vermesi adına” lojistik sektöründe de yerini bulmuştur. Hatta Lojistik 4.0 kavramı da literatürde yerini almıştır.
AVRUPA BİRLİĞİ HORİZON 2020 PROJESİ…
Örnek olayla lojistik sektörünün Endüstri 4.0’ın nimetlerinden nasıl faydalanmaya çalıştığını anlatmaya çalışalım. Avrupa Birliği Horizon 2020 Projesi; “Akıllı lojistikte Süreç Modelleme için Büyük Veri Analizinin Kullanımı; “küresel pazardaki sert rekabete ayakta kalmak, maliyetleri düşürmek, süreç içerisindeki aksaklıklara hızlı cevap vermek, maliyetin düşürülmesi, müşterilerin iş emirlerine daha etkili cevap vermek, esneklik, şeffaflık ve iklimi değişikleri karşısında önlem almak gibi” hedefleri bulunan bir projedir.
Örneğin; nesnelerin internet teknolojisi olan uydu araç takip sistemleriyle; “trafik, hava durumu, yol durumu bilgisi, diğer araçlarla olan iletişim ağı gibi akıllı sistemleri” hedeflemektedir.
LOJİSTİK 4.0’LA İNSAN GÜCÜNÜN AZALTILMASI…
Bunun dışında uluslararası firmalarda lojistik 4.0 ile insan gücünün azaltılması, sistemin robotikleşmesi büyük önem taşımaktadır. Örneğin; insansız hava araçları gibi teknolojiler ilerde lojistik sektöründe yerini bulacaktır. Amazon’un Drone ile teslimat yapma projesi ve “Google ve Apple gibi şirketlerin sürücüsüz araç teknolojisine yaptığı yatırımlar” bunlara örnek gösterilebilir. İnsan kaynaklı hataların azaltılması büyük önem taşımaktadır. Teknolojiyle donatılan yeni lojistik anlayışı, büyük veri ağının kurulmasını sağlar. Bunu sadece iletişim ağı olarak düşünmemek gerekir. Aynı zamanda “pazar ağının anlaşılması, yeni fikirlerinin üretilmesinin sağlanması ve müşteri memnuniyeti” gibi birçok duruma hizmet etmeyi de kolaylaştıracaktır.
TİCARİ KOLAYLIK, DÜŞÜK MALİYET VE REKABETTE İVME…
Tüm bunlar “ticareti kolaylaştırmak, maliyeti düşürmek ve pazar rekabetinde ivme kazanmak” açılarından çok önemlidir. Şirketler gelişmiş teknolojik ağları kullanmayı hedeflerken; devletler de ticarette “hem sınırlarını ve pazarlarını korumayı hem de ekonomik olarak güçlenmeyi” hedeflemektedir. Düşük maliyetle ve güvenli yollarla gelen ürünlerin sınır kontrolleri için de yeni uygulamaların oluşmasını sağlamıştır. Ticaret Bakanlığı ortak veri tabanları oluşturarak güvenli ticaret ağını kurmaya çalışmaktadır.
TÜM SÜRECİN ENTEGRASYONU AMAÇLANIYOR
Endüstri 4.0’dan beslenen ve gelişmeye devam eden Lojistik 4.0’la; “malzemenin üretiminden nakliyesine ve son nihai müşterisine ulaşana kadar olan tüm sürecin entegrasyonu” amaçlanmaktadır. Peki, gümrük sisteminin Lojistik 4.0’la entegrasyonu ve iletişim ağının oluşturulması mümkün müdür?
Gümrüklerde teknolojinin nimetlerinden yararlanılarak “hem ticaretin kolaylaşması hem de ülkeye giren ürünleri denetlenmesi”, vergi hesabının doğru ve etkin yapılmasını sağlamaktadır.
Endüstri 4.0 ve dijitalleşen lojistik ağıyla birlikte gümrük işlemlerinde de “dijitalleşme ve sınır geçişlerini hızlandıran sistemleri düzenlemek için” çeşitli çalışmalar ve projeler yürütülmektedir. Bütün bunlar, ülkeye ithal ve ihraç edilen malzemelerin kontrolünü sağlayan Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın sorumluluğunda olan gümrük işlemleri için büyük önem arz etmektedir.
EN BASİT ÖRNEK ELEKTRONİK MENŞELER…
En basitinden elektronik menşeler buna örnek olarak gösterilebilir. Veri tabanlarına dayanarak oluşturulan elektronik menşelerin doğruluğu, üzerinde yer alan bankodlarla (QR kod) sağlanabilmektedir. Bu sayede hem zaman kaybı önlenmekte, hem de evrakların doğruluğu kesinleşmektedir.
Diğer bir örnek; Lojistik 4.0 teknolojileri sayesinde ilgili birimler, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye (KHK/640) göre, “gümrüklü yer ve sahalarda münhasıran Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinde, gerektiğinde ilgili kuruluşlarla iş birliği yapmak suretiyle kaçakçılığı önlemek, izlemek ve soruşturmak” gibi maddeleri daha kolay uygulayabilecek ve kontrollerinin daha kolay yapacaktır.
KAYIT DIŞI PARANIN EKONOMİYE KAZANDIRILMASI…
Lojistikte kullanılan araç takip gibi sistemler, “kayıt dışı paranın ekonomiye kazandırılmasını” amaçlamaktadır. E-gümrük projesi gibi mevzuatın ortak bir platformda bir araya getirilmesiyle; “gümrükleme ve ticaretin kolaylaşması ve daha güvenli hale gelmesi, dolayısıyla ülke ekonomisinin büyümesi” arzulanmaktadır.
Lojistik sektörünün uğradığı dev değişimler ve teknolojiyle güçlenmesi; gümrük uygulamalarını doğrudan etkilemekte ve gelişmeye zorlamakta, ayrıca süreçlerin işlevlerini artırmaktadır.
Geri