Menü
Hatice ORHAN
Gümrük Müşaviri
Gümrük Antrepo Rejimi” gümrük mevzuatında “Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri” içinde sayılmıştır. Gerçekten de ticaret erbabının yurtdışından uygun koşullarla temin ettiği ancak, hemen serbest dolaşıma sokmayı düşünmediği eşyayı gümrük antrepolarında süre kısıtlaması olmaksızın muhafaza etme olanağını sağlayan rejim, aynı olanağı yurtdışında yerleşik işletmelere de sağlamıştır. Bu şekilde, bir eşyanın serbest dolaşıma girmeksizin Türkiye Gümrük Bölgesi içinde uzun süre depolanarak, işletmelere “just in time” üretim yöntemine uygun olarak talep anında sunulması, ekonomiye olumlu katkı sağlanmaktadır.
Gümrük mevzuatına göre, gümrük antreposu, gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın veya izin verildiği durumlarda serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç edilmek kaydıyla konulduğu ve kuruluşlarında aranılacak koşulların yönetmelikle belirlendiği gümrüklü alan sayılan kapalı veya açık yerlerdir. Gümrük antrepoları genel ve özel antrepolar olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Genel antrepolar, işleticinin ve kullanıcının farklı kişiler olduğu, herkes tarafından kullanılabilen gümrük antrepolardır. Özel antrepolar, işleticinin ve kullanıcının aynı kişi olduğu, yalnız antrepo işleticisine ait eşyanın konulmasına izin verilen gümrük antrepolarıdır
Gümrük Antrepo Rejimi sayesinde ithalat vergilerine ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmamış serbest dolaşıma girmemiş eşyanın uzun süre Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunan bir gümrük antreposunda muhafazası imkan dahiline girmiştir. Bu antrepolarda göndericisi ayrı alıcısı ayrı olarak belirlenmiş eşya muhafaza edilebildiği gibi, göndericisi belli ancak alıcısı belli olmayan “to order” (emre muharrer) eşya da antrepo rejimi altında tutulabilmektedir.
Gümrük Kanunu’nun 93 üncü maddesinin 2 inci fıkrasında, “antrepo işleticisi, gümrük antreposu işletmesine izin verilen kişidir. Kullanıcı, eşyanın antrepo rejimi beyananda bulunan kişi veya bu kişinin hak ve yükümlülüklerini devrettiği kişidir” tanımlarına yer verilmiştir. Bu tanım kapsamında gümrük antrepolarında depolan eşya satış suretiyle başkasına da devredilebilmektedir.
Antrepoda devir işleminin nasıl yapılacağı Gümrük Yönetmeliği’nin 333 üncü maddesinde düzenlenmiştir. Maddenin ilk fıkrasında, “ Gümrük antrepolarında depolanan eşya satış suretiyle başkasına da devredilebilir. Gümrük antrepolarında depolanan solvent ve baz sağın satış suretiyle devrine, devralan tarafından serbest dolaşıma sokulacak olması durumunda izin verilmez” hükmü yer almaktadır.
Bu hükme de anılan maddeye eklenen 5 inci fıkra ile istisna getirilmiştir. Buna göre, devralan firmanın OKS veya YYS statüsüne sahip olması ya da en az iki yıldır faaliyette bulunması, son bir yıl içinde % 2’yi aşan oranda vergi kaybına neden olan cezaya ya da % 5 oranında usulsüzlük cezasına muhatap olmaması, gümrük ve vergi mevzuatı uyarınca hakkında ödenmemiş herhangi bir vergi, ceza ve fer’i amme borcu bulunmaması ile yönetim kurulu üyeleri, ’dan fazla hissesi olanlar ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde çalışanların ağır suçlardan mahkumiyetine ilişkin kararın olmaması halinde, bu işletmelere “solvent ve baz yağını” devir suretiyle satın alma ve serbest dolaşıma sokma hakkı tanınmıştır.
Antrepoda devir sırasında, eşyanın mülkiyeti ile ilgili olarak devri önleyici haciz ya da ihtiyati tedbir kararı gibi hukuki bir engelin varlığı halinde bu durum açıklığa kavuşturulmadan işlem yapılamamaktadır.
Eşyanın devri ile birlikte gümrük vergileri ile para cezaları da dâhil eşya ile ilgili hukuki sorumluluklar devralana geçer ve antrepo stok kayıtlarında gerekli değişiklikler yapılmaktadır. Eşyanın beş iş günü içerisinde gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması durumunda, devre konu eşya için devralan tarafından yeni bir antrepo beyannamesi verilmektedir. Devir işlemine ilişkin belgeler, eşyanın gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ya da yeni antrepo beyannamesi verilmesi sırasında gümrük idaresine ibraz edilmektedir.
Eşyanın beş iş günü içerisinde gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması ya da yeni antrepo beyannamesi verilmemesi halinde bu sürenin aşıldığı tarihten itibaren devralana, aşılan her gün için Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca para cezasına dayalı işlem yapılmaktadır.
Özel antrepoda bulunan eşyanın devrine ilişkin talepler, eşyanın devrini müteakip beş iş günü içinde gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulmak suretiyle antrepodan çıkarılması şartıyla kabul edilir. Belirtilen süre içinde eşyanın antrepodan çıkarılmaması halinde bu sürenin aşıldığı tarihten itibaren antrepo işleticisine ve devralana ayrı ayrı olmak üzere, aşılan her gün için Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca cezai işlem uygulanmaktadır.
Öte yandan, yurtdışında yerleşik kişilerin “to order” (emre muharrer) gönderdiği eşya antrepo rejimine tabi tutulduğunda, anılan yabancı firma için vergi dairesinden “potansiyel vergi mükellefi” vergi numarası alınmakta ve antrepo beyannamesi bu numara kullanılarak tescil edilmektedir.
Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 10.04.2017 tarihli 24084234 sayılı tasarruflu yazısında ise, eşyanın devri sonrası gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihi açıklığa kavuşturmak amacıyla,
-Antrepolardaki eşyanın başkasına devri neticesinde gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihin tespitinde, gümrük idarelerinin somut olaydaki verilere (sözleşme, satış faturası, vb ticari belge) göre karar vermesi gerektiği;
-Diğer taraftan, Gümrük Yönetmeliği’nin 333/3 üncü maddesi kapsamında antrepolarda gerçekleştirilen devir işlemlerinde, uygulamada yeknesaklığın sağlanmasını teminen, eşyanın gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ya da yeni antrepo beyannamesi verilmesi için belirlenen beş iş gününün başlangıç tarihi olarak satış faturasının düzenlenme tarihinin esas alınması gerektiği,
Belirtilmiştir.
Gerek ulusal gerekse uluslararası ticaretimizin dinamiğini ve canlılığını korumak açısından “antrepoda eşya devri” kolaylaştırıcı, teşvik edici bir lojistik alternatif olarak gümrük mevzuatında varlığını sürdürmeye devam etmektedir.
KAYNAKÇA
SORU VE CEVAPLAR
Soru 1. Gümrük Antreposu ne anlama gelmektedir?
Cevap: Gümrük Antreposu, gümrük mevzuatına göre gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın veya izin verildiği durumlarda serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç edilmek kaydıyla konulduğu açık ya da kapalı alanlardır.
Soru 2. Antrepoda bulunan eşya başkasına devredilebilir mi?
Cevap: Gümrük Yönetmeliği’nin 333 üncü maddesine göre antrepoda bulunan eşya satış suretiyle başkasına devredilebilir.
Soru 3. Antrepoda bulunan eşyanın başkasına devredilmesine izin verilmeyecek haller var mıdır?
Cevap: Gümrük Yönetmeliği’nin 333 üncü maddesine göre devralanın onaylanmış kişi veya yetkilendirilmiş yükümlü statüsüne sahip olması ya da yönetmelikle belirlenen koşulları taşıması hariç olmak üzere, gümrük antrepolarında depolanan solvent ve baz yağın satış suretiyle devrine, devralan tarafından serbest dolaşıma sokulacak olması halinde izin verilmez.
Keza, eşyanın mülkiyeti ile ilgili olarak devri önleyici haciz ya da ihtiyati tedbir kararı gibi hukuki bir engelin varlığı halinde bu durum açıklığa kavuşturulmadan işlem yapılmasına izin verilmez.
Soru 4 Antrepoda bulunan eşyanın devrini müteakip gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ya da yeni antrepo beyannamesi verilmesi için belirlenen 5 iş gününün başlangıcı hangi tarihtir?
Cevap: Gümrük Yönetmeliği 333 üncü maddesinin 3 üncü fıkrasında ve Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 10.04.2017 tarihli 24084234 sayılı tasarruflu yazısında belirtildiği gibi, 5 iş gününün başlangıç tarihi olarak devre dair satış faturasının düzenlendiği tarih esas alınmalıdır.
Soru 5. Antrepoda yapılan devir işlemlerinde KKDF doğar mı?
Cevap: Gönderici firmaya herhangi bir ödeme yapılmaksızın antrepoda devredilen eşya ile ilgili olarak KKDF doğmaktadır.
Bununla birlikte;
-Devralan tarafından devredene yapılacak transferin,
-Satıcı veya göndericisi belli alıcısı emre olan eşyada ise alıcısı belirlendikten sonra alıcının satıcıya veya göndericiye yapacağı transferin,
Gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten önce (veya bu tarihte) tamamlanmış olması ve bu durumun ilgili gümrük idaresine ibraz edilecek belgelerle tevsik edilmesi halinde KKDF tahakkuk etmemektedir.
Geri