Bilal ALTUNTAŞ
Gümrük Müşaviri
Üçgen trafik gümrük mevzuatımıza AB ile yapılan Gümrük Birliği anlaşması ile girmiştir. 2006/10895 sayılı Türkiye ile Avrupa Topluluğu Arasında Oluşturulan Gümrük Birliği’nin Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Kararında Üçgen Trafik ve INF 2 bilgi formunun tanımı yer almaktadır.
Buna göre, “Üçgen Trafik” Gümrük Birliği Gümrük Bölgesi’nin bir parçasından geçici olarak ihraç edilmiş olup, üçüncü ülkede işlem görmüş ürünlerin Gümrük Birliği Gümrük Bölgesi’nin diğer parçasında kısmi veya tam gümrük vergisi muafiyetiyle serbest dolaşıma girmesi usulünü ifade eder.
“INF 2 Bilgi Formu” ise Hariçte İşleme Rejimi kapsamında üçgen trafik kullanımına izin veren gümrük idaresi tarafından düzenlenen ve Gümrük Birliği Gümrük Bölgesinin bir parçasından geçici olarak ihraç edilerek üçüncü ülkede işlem görmüş ürünlerin, Gümrük Birliği Gümrük Bölgesinin diğer parçasında kısmi veya tam gümrük vergisi muafiyetiyle serbest dolaşıma girişine imkan veren belgeyi ifade etmektedir.
Üçgen trafik kullanımı geçici ihraca konu eşyaları için kullanmakta olduğundan, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda yer alan Hariçte İşleme Rejimi uygulamalarında kullanılmaktadır.
Kanunda Hariçte İşleme Rejimi, 144 ila 148 inci maddelerde öngörülen standart değişim sistemine ilişkin hükümler ile 116 ncı madde hükmü saklı kalmak üzere, serbest dolaşımdaki eşyanın hariçte işleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ihracı ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin ithal vergilerinden tam veya kısmi muafiyet suretiyle yeniden serbest dolaşıma girişine ilişkin hükümlerin uygulandığı rejim olarak tanımlanmıştır.
Hak sahibinin talebi üzerine hariçte işleme rejimi çerçevesinde üçgen trafiğin kullanılmasına ihracat işleminin yapıldığı gümrük idaresi tarafından izin verilir. Hariçte işleme rejimi üçgen trafik sistemi çerçevesinde serbest dolaşıma giren işlem görmüş eşya ya da ikame ürünün tam ya da kısmi ithalat vergisi muafiyetinden yararlanması için INF 2 Bilgi Formu kullanılır. INF 2 Bilgi Formu geçici ihraç eşyasının üçgen trafik kapsamında bulunduğunu ispatlar.
Hariçte işleme rejimine konu olan ve işlem gördükten sonra Gümrük Birliği Gümrük Bölgesi’nin başka bir parçasına götürülmek istenen eşya ile ilgili olarak, talep halinde hariçte işleme iznini veren gümrük idaresi tarafından biri asıl olmak üzere iki nüsha INF 2 Bilgi Formu, Türkçe veya Avrupa Birliği’nin resmi dillerinden birinde düzenlenir.
INF 2 Bilgi Formu, Hariçte İşleme Rejimine giren eşyanın miktarını gösterir. İşlem görmüş ya da ikame ürünlerin birden fazla sevkiyatı halinde farklı gümrük idarelerinde yeniden ithal edilmesi söz konusu olduğunda, izni veren gümrük idaresi, izin sahibinin talebi doğrultusunda, rejime giren eşyanın miktarı için gerekli sayıda INF 2 Bilgi Formu düzenler.
İzni veren gümrük idaresi, bilgi forumunda yer alan bilgilere ek bilgi ilave edilmesi gerektiği kanaatindeyse, bu bilgileri bilgi formuna kaydetmesi gerekmektedir. Form üzerinde yeterli boşluk bulunmuyorsa, orijinal nüshada belirtilmek ve forma ekli olmak üzere ilave form düzenlenir.
İzni veren gümrük idaresi tarafından ilk düzenlenen bilgi formu ilave bilgi formları ile değiştirilebilir ya da tek bir formun kullanıldığı durumlarda, formun üzerine gümrük idaresi tarafında eşyanın miktarı belirtilir. Eğer form üzerinde yeterli boşluk yoksa, orijinal nüshada belirtilmek ve forma eklenmek üzere ilave form düzenlenir.
Gümrük idareleri, belli bir dönem içindeki tüm ihracat ve ithalatı kapsayacak birden fazla sayıda işleme faaliyetini içine alan üçgen trafiğe konu eşya için birleştirici bilgi formları kullanımına izin verebilirler.
Üçgen trafik iznini veren gümrük idaresi, istisnai durumlarda geriye dönük INF 2 Bilgi Formu düzenleyebilir. Ancak, geriye dönük geçerlilik süresi, belge saklamak için gerekli olan süreyi aşamaz.
Avrupa Birliği’ne üye ülkelerden üçüncü ülkelere gönderilerek işlem görmüş ürünlerin INF 2 Bilgi Formu kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesi’nde serbest dolaşıma girmesi talep edildiğinde, hariçte işleme rejimi kapsamı eşyanın vergileri, yükümlünün talep etmesi ve söz konusu eşyanın, AB veya Türkiye menşeli olması veya AB veya Türkiye Gümrük Bölgesi’nde sıfırdan yüksek bir gümrük vergisi oranı ile serbest dolaşıma sokulmuş üçüncü ülke menşeli olması halinde, gümrük kıymeti olarak hariçte işleme rejimi kapsamında yapılan işlemin maliyetine eşit bir tutar dikkate alınarak, işlem görmüş ürünlerin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edildiği tarihte, bu ürünlere uygulanacak vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurlarına istinaden belirlenir. Eşyanın menşeinin belirlenmesinde Gümrük Kanunu’nun tercihsiz menşe hükümleri esas alınır.
Bununla birlikte, AB veya Türkiye menşeli olmayıp sıfır gümrük vergisiyle serbest dolaşıma sokulan geçici ihracat eşyasının, serbest dolaşıma sokulmasının yegane amacının yukarıda belirtilen hükümlerinden yararlanmak olduğunun, işlem görmüş ürünler serbest dolaşıma girmeden önce tespit edilmesi halinde, işlem görmüş ürünlerin ithalat vergilerinin hesaplanmasında anılan hükümler uygulanmaz. Söz konusu eşyanın vergileri, işlem görmüş ürünlere ait ithalat vergileri tutarından, geçici ihracat eşyasına en son işleme faaliyetine tabi tutulduğu ülkeden aynı tarihte ithal edildiğinde uygulanacak olan ithalat vergileri tutarının indirilmesi suretiyle hesaplanır.
Hariçte işleme rejimi kapsamında eşyanın hareket seyri yani giriş ve çıkış işlemleri, kural olarak, aynı gümrük idaresi tarafından gerçekleştirilir. Üçgen trafik sistemi bu uygulamanın istisnasını oluşturur ve HİR kapsamında ihraç edilen ürününün çıkış gümrük kapısından farklı bir gümrük noktasına girişine olanak sağlar. Sözgelimi AB üyesi bir ülke tarafından üçüncü bir ülkeye, örneğin Almanya'dan Rusya'ya geçici olarak ihraç edilen ve işlem gördükten sonra Rusya'dan Türkiye'ye gelen eşya, Türkiye'de serbest dolaşıma girmesi aşamasında gümrük vergisinden muaf tutulur. Üçgen trafik izni, mükellefin talebi üzerine ve INF 2 Bilgi Formunun ilgili gümrük idaresi tarafından onaylanmasıyla verilmiş olur.
Üçgen trafik uygulaması için INF 2 Bilgi Formunun gümrük idaresine ibraz edilmesi gerekmektedir. INF 2 Bilgi Formu, sadece Hariçte İşleme Rejimi çerçevesinde ihraç edilen eşya için üçgen trafik sisteminin uygulanmasının istenilmesi halinde düzenlenebilmektedir. Bir başka ifade ile ilgili firmaların, serbest dolaşımdaki eşyanın geçici olarak ihracatına imkan sağlayan Hariçte İşleme Rejimi çerçevesinde Hariçte İşleme İzin Belgesine veya Hariçte İşleme İznine sahip olmaları ve bilahare INF 2 Bilgi Formunu düzenlemeleri gerekmektedir.
Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasındaki ticarette de Topluluktan üçüncü ülkelere Hariçte İşleme Rejimine göre ihraç edildikten sonra, Türkiye gümrük bölgesine giren eşya için gümrüğe yükümlü tarafından INF 2 Bilgi Formu ibraz edildiğinde, bu belgeye dayanılarak ithale konu eşyanın Hariçte İşleme Rejimine tabi tutulduğu kısmına vergi muafiyeti uygulanmaktadır. Bu yönüyle, INF 2 Bilgi Formu bir nevi A.TR Dolaşım Belgesinin işlevini görür. Doğal olarak, bu işlem Türkiye'den başlayıp üçüncü ülkeler üzerinden Avrupa Birliği’ne giden eşya için de geçerlidir. INF 2 belgesi işlenmiş ürünün bünyesinde kullanılan geçici ihraç eşyanın miktarını/kıymetini belirterek ithalat gümrük idaresi tarafından eşyaya uygulanacak muafiyetin hesaplanmasına yardımcı olur.
Üçgen trafik Türkiye’de yoğun bir şekilde kullanılmamakla birlikte, Avrupa Birliği 27 ülkeden oluştuğundan ve bu ülkelerden herhangi birinde geçici çıkış yapan bir eşyanın çıkış yaptığı ülkeden değil de, Avrupa Birliği üyesi bir başka ülkeden birliğe giriş yapılmasına izin veren bir sistem olduğu için, özellikle Avrupa Birliği’nde eşyanın vergileri ile menşe ülkesinin tespiti ve takibi açısından önemli bir rol üstlenmektedir.
Kaynak:
SORU VE CEVAPLAR
Soru 1. Üçgen trafik sistemi hangi gümrük rejiminde kullanılmaktadır?
Cevap: Üçgen trafik, geçici ihraca konu eşya için kullanmakta olduğundan 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda yer alan Hariçte İşleme Rejimi’nde kullanılmaktadır.
Soru 2. Üçgen trafik sisteminde kullanılan bilgi formu hangisidir?
Cevap: Hariçte işleme rejimi üçgen trafik sistemi çerçevesinde serbest dolaşıma giren işlem görmüş eşya ya da ikame ürünün tam ya da kısmi ithalat vergisi muafiyetinden yararlanması için INF 2 Bilgi Formu kullanılır. INF 2 Bilgi Formu geçici ihraç eşyasının üçgen trafik kapsamında bulunduğunu ispatlar.
Soru 3. Hariçte İşleme Rejimine tabi tutulduğu kısmına vergi muafiyeti uygulanmasını sağlayan bilgi formu hangisidir?
Cevap: Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki ticarette de AB’den üçüncü ülkelere Hariçte İşleme Rejimine göre ihraç edildikten sonra, Türkiye Gümrük Bölgesine giren eşya için gümrüğe yükümlü tarafından INF 2 Bilgi Formu ibraz edildiğinde, bu belgeye dayanılarak ithale konu eşyanın Hariçte İşleme Rejimine tabi tutulduğu kısmına vergi muafiyeti uygulanır.
Soru 4. AB Gümrük Bölgesi ile Türkiye Gümrük Bölgesi arasındaki doğrudan ticareti ve AB ile Türkiye’nin üçüncü ülkeler üzerinden olan ticaretini düzenleyen köprü mevzuat uyarınca kullanılan belge hangisidir?
Cevap: AB Gümrük Bölgesi ile Türkiye Gümrük Bölgesi arasındaki sanayi ürünlerinin doğrudan ticaretinde vergi muafiyeti sağlayan belge A.TR Dolaşım Belgesidir. Türkiye ile AB dışında üçüncü ülkelerden Gümrük Bölesine gelen ve daha önce Hariçte İşleme Rejimi kapsamında bölge dışına gönderilen eşya için INF 2 Formu ibraz edildiğinde, bu belge işlenmiş ürünün bünyesinde kullanılan geçici ihraç eşyanın miktarını/kıymetini belirterek ithalat gümrük idaresi tarafından eşyaya uygulanacak muafiyetin hesaplanmasına yardımcı olur.
Soru 5. Hariçte işleme rejimi kapsamında, işlem görmüş ürünlerin veya değişmemiş eşyanın farklı gümrüklerden ve birden fazla partiden yeniden ithal edilecek olması durumunda, izin hak sahibinin talebi üzerine rejim beyanının yapıldığı gümrük idaresince düzenlenecek belge hangisidir?
Cevap: İşlem görmüş ya da ikame ürünlerin birden fazla sevkiyatı halinde farklı gümrük idarelerinde yeniden ithal edilmesi söz konusu olduğunda, izni veren gümrük idaresi, izin sahibinin talebi doğrultusunda, rejime giren eşyanın miktarı için gerekli sayıda INF 2 Bilgi Formu düzenler.
Geri