Geri
BM Ticaret ve Kalkınma raporu, kadın girişimcilerin küresel dijital ekonomide başarılı olmalarına yardımcı olmak için hedeflenen desteğin ve cinsiyete duyarlı politikaların neden kilit öneme sahip olduğunu vurguluyor. Bu kapsamda yapılacaklar;
- TDÖ' leri anlamak: Tarife dışı önlemler küresel ticareti ve kadın liderliğindeki işletmeleri etkilemektedir.
- Zorluklar ve çözümler: E-ticarette kadınların karşılaştığı benzersiz engellerin üstesinden gelmek için potansiyel stratejiler.
- Kadınları güçlendirmek: TDÖ’ ler (NTM-Non-Tariff Measures) dijital ekonomide kadın ihracatçıları destekleyebilir ve koruyabilir.
BM Ticaret ve Kalkınma Örgütü'nün (UNCTAD) "Tarife dışı önlemlerin gelişmekte olan ülkelerdeki kadınların e-ticaret işletmeleri üzerindeki etkisi" başlıklı son yayını, dijital ekonomide kadınların liderliğindeki işletmelerin karşılaştığı benzersiz zorluklara ve tarife dışı önlemlerin rolüne ışık tutuyor.
TDÖ' ler nedir ve neden önemlidir?
Tarife Dışı Önlemler (TDÖ-NTM Non-Tariff Measures), uluslararası mal ticareti üzerinde potansiyel olarak ekonomik bir etkiye sahip olabilecek tarifeler dışındaki tüm politika önlemleridir. TDÖ' ler arasında güvenlik için ürün spesifikasyonları ve sağlığı korumak için tasarlanmış gıda düzenlemeleri ile doğrudan kısıtlayıcı ticaret savunma politikaları yer alır. Bunlar arasında kotalar, otomatik olmayan ithalat lisansı ve menşe kuralları sayılabilir.
Birçok TDÖ öncelikle kamu sağlığını veya çevreyi korumayı amaçlasa da bilgi, uyum ve prosedür maliyetlerini ekleyerek ticareti önemli ölçüde etkilemektedir. BM Ticaret ve Kalkınma Örgütü tarafından tespit edildiği üzere, bunların yaygınlığı son on yılda istikrarlı bir şekilde artmıştır. Bu anlamda ticareti de giderek daha fazla şekillendirmekte ve kimin ne kadar ticaret yaptığını etkilemektedirler.
Meydan Okuma
TDÖ' ler, her ne kadar cinsiyet körü bir şekilde tasarlanmış olsalar da kadınların liderliğindeki işletmeleri orantısız bir şekilde etkilemektedir. Bu tedbirlere uyum, çeşitli faktörlere bağlı olarak bu işletmeleri erkeklerin yönettiği işletmelerden daha fazla etkilemektedir. Bunlar arasında önceden var olan cinsiyet farklılıkları, firma büyüklüğü, ihracatçıların kapasiteleri, işletmelerin faaliyet gösterdiği ekonomik sektör ve destek sistemlerinin erişilebilirliği yer almaktadır.
Kadınların liderliğindeki firmaların erkek meslektaşlarına kıyasla mikro, küçük ve orta ölçekli işletme (MSME) kategorisine girme olasılığı daha yüksek olduğundan, TDÖ ile ilgili daha yüksek ticaret maliyetleriyle karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu işletmeler, sektör ve ürün bazında farklı kapasiteler, talep ve yoğunlaşma nedeniyle TDÖ' leri farklı şekilde deneyimleyebilirler. Genel olarak daha küçük firmalar, ticaret hacimlerine oranla yüksek sabit uyum maliyetleriyle mücadele etmekte ve bu da daha ağır mevzuat yüklerine neden olmaktadır.
Kadınların liderliğindeki işletmeler de genellikle tarım ve tekstil gibi daha az kârlı ürün kategorilerinde yoğunlaşmakta ve makine, maden, yakıt ve ulaştırma gibi sektörlere kıyasla daha yüksek TDÖ yaygınlığına sahip olmaktadır.
Ayrıca, kadınların liderliğindeki işletmeler toplumsal cinsiyete dayalı arz yönlü kısıtlamalarla karşı karşıyadır. Bunlar arasında uyum gereklilikleri hakkında bilgiye erişimdeki zorluklar, sınırlı teknik kapasite ve kaynaklar ve daha yüksek oranda ücretsiz çalışma yer almaktadır. Örneğin, kadınların sahip olduğu işletmeler, TDÖ uyum gereklilikleri nedeniyle gümrük işlemleri için erkek meslektaşlarına göre 1,5 kat daha uzun süre harcamaktadır. Sonuç olarak, bu tedbirlerin kadınların liderliğindeki işletmeler üzerindeki genel etkisi, artan uyum maliyetleri ve zaman ile mücadele ettikleri için orantısız bir şekilde olumsuzdur.
TDÖ'ler ticarette kadınları da destekleyebilir mi?
Kanıtlar, tarım ve gıda gibi kadınların yaygın olduğu sektörlerin TDÖ' lerden faydalanabileceğini göstermektedir. Bu tedbirler, sağlık düzenlemeleri ve teknik engeller yoluyla tüketici güvenini artırırken, etiketleme ve ambalajlama gibi düşük maliyetli gerekliliklerle ticareti artırabilir.
Sınır ötesi çevrimiçi faaliyetlerle ilgili düzenlemeler, tipik TDÖ' lerden farklı olmakla birlikte, kadın ihracatçıları çevrimiçi şiddet ve taciz gibi toplumsal cinsiyete dayalı hassasiyetlerden de koruyabilir. Bu koruma ile kadınlar e-ticaret sektörüne daha fazla katılabilirler.
Ayrıca, gümrük ve ticaret prosedürlerinin dijitalleştirilmesi, özellikle dijital bilince sahip kadın ihracatçılar için toplumsal cinsiyete özgü zorlukları hafifletebilir. Dijital ticaret, yüz yüze etkileşimleri azaltarak, genellikle daha yüksek taciz ve yolsuzluk oranlarıyla karşılaşan kadınlar için ihracatı daha güvenli hale getirir.
TDÖ' lerin kadın liderliğindeki e-ticaret işletmeleri için işler hale getirilmesi
Kadınların liderliğindeki işletmelerin küresel dijital pazarlara girişte karşılaştıkları zorlukların üstesinden gelmelerini desteklemek için daha fazla çaba sarf edilmesi gerekmektedir. Tarife dışı önlemlere ilişkin farkındalığın ve anlayışın geliştirilmesi, uyumun artmasını sağlayacaktır. Bu da maliyetlerin ve zamanın etkin bir şekilde yönetilmesi yoluyla gecikmeleri azaltacak ve kadın liderliğindeki e-ticaret işletmelerinin e-ticaretin sunduğu fırsatlardan tam olarak yararlanmasını sağlayacaktır.
Bölgesel, ulusal ve küresel düzeylerde farklı sanayi sektörlerinde TDÖ' lerin toplumsal cinsiyete özgü etkilerini daha iyi anlamak için araştırmaya yatırım yapmak çok önemlidir. Politika perspektifinden bakıldığında, TDÖ' lerin toplumsal cinsiyete özgü etkilerinin anlaşılması, kadın liderliğindeki firmaların uluslararası alanda başarılı olmalarını sağlayacak stratejilerin geliştirilmesini sağlayabilir.
Etkili politikalar, TDÖ' leri tanımak ve bunlara uymak için gerekli eğitim ve becerilerin eksikliği gibi arz yönlü engelleri de ele almalı, böylece kadın liderliğindeki işletmelerin karşılaştığı orantısız maruziyeti azaltmalıdır.
BM Ticaret ve Kalkınma Örgütü'nün TDÖ’ ler konusundaki temel çalışmaları
Bu yayın, UNCTAD' ın ticaret ve toplumsal cinsiyete ilişkin e-öğrenme programının bir parçası olup, hükümet yetkilileri, akademi ve sivil toplum kuruluşları da dahil olmak üzere paydaşlara ticaret ve toplumsal cinsiyet arasındaki ilişkiyi analiz etmek için gereken bilgileri sağlamayı amaçlayan BM Ticaret ve Kalkınma tarafından daha geniş bir girişimdir.
En son 17 Haziran- 22 Temmuz 2024 tarihleri arasında düzenlenen online kursta "Toplumsal cinsiyet perspektifinden tarife dışı önlemlere odaklanan ticaret ve toplumsal cinsiyet bağlantıları" konusu ele alınmıştır.
Daha kapsayıcı bir dijital ekonomiye giden yol zorluklarla doludur. Bununla birlikte, TDÖ' lerin kadınların liderliğindeki e-ticaret işletmeleri üzerindeki etkisini anlamak ve ele almak, toplumsal cinsiyet uçurumunu kapatmaya yönelik çok önemli bir adımdır. Hedeflenen destek ve toplumsal cinsiyete duyarlı politikalarla, kadınların dijital ticaretteki potansiyeli tam olarak gerçekleştirilebilirler.
