Back
Hayri İLKTÜRK
Gümrük Müşaviri
Hızlı kargo taşımacılığı, hız, güvenilirlik, izlenebilirlik ve kapıya kadar teslim açısından sunduğu avantajlar sebebiyle evrak, paket ve küçük gönderiler için diğer taşıma şekillerine göre tercih sebebi olan bir taşımacılık modudur. Hızlı kargo hizmetlerinin, maliyetleri diğer taşıma şekillerine göre daha yüksek olmasına rağmen, ürünün özelliği, içeriği ya da zaman açısından acil ihtiyaçlara cevap verebilmesi gibi avantajları sebebiyle, bu taşımacılık moduna olan talep sürekli olarak artmaktadır.
Hızlı kargo işlemlerinde zamanın kritik öneminden dolayı bir takım basitleştirmiş uygulamalar ile bu tür eşyanın gümrük beyanı ve gümrük kontrollerinin hızlı ve seri bir şekilde sonuçlandırılmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Hızlı kargo taşımacılığı kapsamında yurtdışından getirilen eşyanın gümrük işlemlerinin hangi usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirileceği 10.03.2013 tarihli ve 28583 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4 Seri no.lu Gümrük Genel Tebliği (Posta ve Hızlı Kargo Taşımacılığı) ile belirlenmiştir.
Bu kapsamda hızlı kargo taşımacılığı hizmeti veren belirli firmalar ve posta idaresine hızlı kargo ile gelen eşyaları yetki kapsamında gümrük idaresinin gözetiminde ayırt etme görev ve yetkisi verilmiş ve bu eşyaların basitleştirilmiş usulde dolaylı temsil yetkisi ile gümrük idaresine beyan edilebilmesi imkanı getirilmiştir.
07.10.2009 tarihli 27369 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar”ın 126 ncı maddesi uyarınca;
- Önemli değeri olmayan eşya,
- Miktarı brüt 300 kilogramı ve değeri 15.000 EURO'yu geçmeyen ihracat rejimine konu eşya,
- Değeri 1.500 EURO'ya kadar olan diplomatik eşya ve yolcu eşyası hariç olmak üzere Miktarı brüt 30 kilogramı geçmeyen serbest dolaşıma giriş rejimine konu ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşya,
- Gümrük Kanunu’nun 167 inci maddesinin sekizinci fıkrasının (d) bendi kapsamı numunelik eşya ve modeller ile (e) bendi kapsamı inceleme, analiz veya test amaçlı eşya,
- Gümrük Kanunu’nun 58 inci maddesi kapsamındaki eşya,
- Gümrük Kanunu’nun 100 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ö) bendi kapsamı kitap veya basılı yayın,
- Tüzel kişiye gelen, bedeli gönderi başına 22 EURO’yu geçmeyen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşya,
Hızlı kargo firmaları tarafından taşınmakta ve ithalat işlemleri gerçekleştirilebilmektedir.
Görüldüğü gibi, hızlı kargo firmalarınca taşınan ve beyan edilebilen eşya özellikle ithal ürünlerde esas itibariyle ticari miktar ve mahiyette olmayan eşyadır.
Önemli değeri olmayan eşya, numunelik eşya ve modeller, inceleme, analiz ve test amaçlı eşyalar vergiden muaftır. Miktarı brüt 300 kilogramı ve değeri 15.000 Euro'yu geçmeyen ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşya için ise Tek ve Maktu Vergi uygulanmakta olup, bu vergi AB ülkelerinden gelenler için , diğer ülkelerden gelenler için ise ’dir. Eşyanın ÖTV (VI) Sayılı Liste de olması halin ayrıca ÖTV alınmaktadır. Eşyanın televizyon, radyo, video ve birleşik cihazlar ile bunların dışındaki görsel ve/veya işitsel yayınları alabilen cihazlardan olması halinde ise, bir defaya mahsus bandrol ücreti tahsil edilmektedir. Gümrük Kanunu’nun 58 inci madde ve 100 maddesi kapsamı eşya ise vergiden muaftır. Tüzel kişiye gelen, bedeli gönderi başına 22 Euro’yu geçmeyen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşyadan AB ülkelerinden gelmesi halinde , diğer ülkelerden gelenlerden ise maktu vergi alınmaktadır.
Tebliğ kapsamındaki eşyayı hızlı kargo firmaları aracılığı ile getirmek isteyen gerçek ve tüzel kişilerin, kargo şirketine noter tasdikli vekâletname vermelerine gerek bulunmamaktadır. Eşyaya ilişkin tüm gümrük işlemleri hızlı kargo firmaları bünyesinde istihdam edilen gümrük müşavirleri tarafından yerine getirilmekte ve ürün alıcının adresine teslim edilmektedir.
“4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar”ın 126.maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında aynı gerçek kişi adına bir ayda en fazla 5 taşıma senedi muhteviyatı eşyanın serbest dolaşıma girişine izin verilmektedir. Hızlı kargo işlemlerinin havayolunun yanı sıra karayolu taşımacılığı ile de yapılmasına imkan verilmiştir.
Hızlı kargo ve posta taşımacılığı ile gelen eşyalar, getirilen eşyanın özelliğine göre ek belgeye, kısıtlamaya, izne tabi olabilmektedir. Örneğin;
- Şahsi tedavide kullanılmak üzere getirilen ilaçların işlemlerinin yapılabilmesi için gümrük idaresine sağlık kuruluşundan alınan rapor, doktor raporu veya reçete ibrazı
- Cep telefonunun hızlı kargo taşımacılığı yoluyla muafen veya vergileri ödenerek getirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Fakat yurt dışına giden yolcuların IMEI numarası halihazırda kayıtlı olan cep telefonlarının yurt dışında kalması veya tamir amacıyla yurt dışına gönderilmiş olması ve bu telefonların posta ve hızlı kargo taşımacılığı yoluyla geri gönderilmesi durumunda, söz konusu telefonların IMEI numaralarının kayıtlı olduğunun yapılacak sorgulama sonucu teyit edilmesi halinde muafen işlem yapılması mümkün bulunmaktadır.
- 30/3/2005 tarihli 25771 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Kozmetik kanunun ikinci maddesi ile kapsamı belirlenmiş olan kozmetik ürünleri “4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar”ın 45 inci ve 62 nci maddeleri ile belirlenen maktu vergiler ödenerek ithali mümkün bulunmamaktadır.
- Tütün, Tütün mamulleri, elektronik sigara ve kartuşunun aynı Kararın 45 ve 62 inci maddeleri kapsamında posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla ithali yasaktır.
- Silah ve tüfekler hariç olma üzere, 2013/11 sayılı “Bazı Patlayıcı Maddeler, Ateşli silahlar, Bıçaklar ve Benzeri Araçların İthaline ilişkin Tebliğ” kapsamı eşyanın posta ve hızlı kargo taşımacılığı yoluyla serbest dolaşıma sokulmak istenmesi halinde, kıymeti, miktarı veya ağırlığı hakkında herhangi bir istisna getirilmeksizin Emniyet Genel Müdürlüğün’den alınacak genel güvenlik ve asayiş yönünden uygunluk yazısının ibrazı gerekmektedir.
Küreselleşmenin geldiği boyut ve e-ticaretin sağladığı olanaklar, tüketicileri doğrudan dış ülkelerdeki satıcılardan ürün almaya özendirmektedir. Bu nedene, hızlı kargo taşımacılığının giderek artan ölçüde kullanılan bir taşımacılık ve gümrükleme operasyonu olacağını söylemek yanıltıcı olmayacaktır.
KAYNAKLAR
- 4458 Sayılı Gümrük Kanunu
- 2009/15481 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki “4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar”
- Gümrük Genel Tebliğleri (Posta ve Hızlı Kargo Taşımacılığı) Seri no:4-5-6-7-8
- 2014/7 Sayılı Genelge (Posta ve hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşya)
- 23/12/2019 Tarihli ve 1841 sayılı Cumhurbaşkanı kararının eki Liste (Bandrol Ücretleri)
SORU VE CEVAPLAR
Soru 1. Hızlı kargo işlemlerinde herhangi bir hizmet bedeli ya da ardiye ücreti alınmakta mıdır?
Cevap: Önemli değeri olmayan eşyalar, numuneler, inceleme test analiz amaçlı eşyalara ilişkin işlemler için hiçbir suretle, değeri 1.500 EURO’ya kadar olan diplomatik eşya ve yolcu eşyası hariç brüt 30 kilogramı geçmeyen işlemler için gönderinin geldiğine dair bildirim alıcıya yapıldığı tarihten itibaren ilk 3 gün için ardiye ücreti alınmaz. Bunun yanı sıra hizmet bedeli vs. başka hiçbir ücret alınmamaktadır.
Soru 2. Gerçek kişi adına 1 ayda 5 taşıma senedi muhteviyatı eşyanın serbest dolaşımına izin verilir. Tüzel kişilerde böyle bir sınırlama var mıdır ?
Cevap: Tüzel kişiye gelen, bedeli gönderi başına 22 EURO’yu geçmeyen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşyalara ait maktu vergili işlemlerde ayda 5 sınırlaması vardır onun harici işlemlerde adet sınırlaması yoktur.
Soru 3. Hızlı kargo yoluyla gelen eşyanın kıymetinin 1.500 EURO’ yu aşması halinde nasıl bir işlem yapılır?
Cevap: Anılan eşya için o tarihte yürürlükte olan ve ticari eşyaya uygulanan ithalat vergileri üzerinden vergi tahakkuku yapılır.
Soru 4. Hızlı kargo yoluyla gelen eşyada vergi matrahında kargo ücreti dikkate alınır mı?
Cevap: Hayır kargo ücreti dikkate alınmaz eşya bedeli üzerinden işlemler yapılır.
Soru 5. Hızlı kargo işlemlerinin yapıldığı beyannamenin ismi nedir?
Cevap: ETGB (Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi)
