Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?
Yatırımın karakteristik değerlerini (yatırımın konusu, yatırım tutarı, yatırıma konu olacak makine-teçhizat, bina-inşaat tutarları vb.), Bakanlıkça (sanayi ve Teknoloji Bakanlığı) belirlenen şartları ve destek unsurlarını ihtiva eden belgeye Yatırım Teşvik Belgesi denir.
Yatırım Teşvik Belgesi İçin Kimler Başvurabilir
Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar, yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri yatırım teşvik belgesi alabilir. Yatırım teşvik belgesi alımı için, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğüne E-TUYS (Elektronik Teşvik Uygulamaları ve Yabancı Sermaye Sistemi) Portalı üzerinden başvuru yapılabilir.
- UGM Gümrük Müşavirliği hizmeti hakkında bilgi alın.
Yatırım Teşvik Belgesi Türleri
Genel Teşvik Uygulamaları
Teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile diğer teşvik uygulamaları kapsamında yer almayan ve belirlenen asgari sabit yatırım tutarı şartını sağlayan yatırımlardır. Destek unsurları; Gümrük Vergisi ve KDV İstisnası muafiyetidir.
Bölgesel Teşvik Uygulamaları
İller arasındaki gelişmişlik farkını azaltmayı ve illerin üretim ve ihracat potansiyellerini artırmayı hedefler.
Desteklenecek sektörler, illerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate alınarak tespit edilmiştir.
İller SEGE (Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Seviyeleri) 2017 çalışması esas alınarak 6 bölgeye ayrılmış olup; bölgelere göre destek unsurları değişkenlik göstermektedir.
Stratejik Yatırımların Teşviki
Cari açığın azaltılmasına katkı sağlayacak, katma değeri yüksek yatırımlar stratejik yatırım olarak desteklemektedir. Stratejik yatırımların aşağıda sayılan şartları birlikte sağlıyor olması gerekmektedir.
- Asgari Sabit yatırımın 50 Milyon Türk Lirasının üzerinde olması.
- Yatırım konusu ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması.
- Belge konusu yatırımla sağlanacak katma değerin asgari %40 olması.
- Son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon ABD doları üzerinde olması
Ayrıca;
Bir yatırımın Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı (TOSHP) Kapsamında Stratejik yatırım olarak desteklenmesinde Bakanlıkça uygun görülen diğer kriterler aranmaksızın stratejik yatırım olarak kabul edilir.
Savunma Sanayiine ait proje onaylarında, yurt içi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması ve son bir yıl içeresinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 Milyon ABD dolarının üzerinde olması şartları aranmaz.
Destek unsurları; KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Yatırım Yeri Tahsisi, Faiz veya Kar Payı Desteği, KDV iadesi , Sigorta Primi (işçi Hissesi) Desteği (6 ncı bölgede ve TOSHP kapsamındaki stratejik yatırımlarda)
Öncelikli Yatırmlar:
Orta yüksek teknolojili ve katma değeri yüksek belirli yatırım konularının 5. Bölge destekleri ile desteklenmesi hedeflenmektedir. Belirlenen bu yatırım konularında yatırım teşvik belgesi düzenlenmesi halinde yatırımın 1, 2, 3, 4, ve 5. bölgede yer alması halinde 5. bölge, 6. bölgede yer alması halinde ise 6. bölge destekleri sağlanır.
Destek unsurları; KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Yatırım Yeri Tahsisi, Faiz veya Kar Payı Desteğidir.
Yatırım Teşvik Belgesi Başvuru Süreci
Yatırım Teşvik Belgesi İçin Gerekli Belgeler
Yatırım Teşvik Belgesi almak için, sektör ve konusuna göre istenilen evrakların sağlanması zorunludur. Ancak, sektör ve yatırımın konusuna göre bazı belgelerin istenilmesi, Bakanlığın yetkileri dahilindedir.
Genel hatlarıyla; imalat yatırımlarında, yetkilendirme dilekçesi, E-TUYS taahhütnamesi, kullanıcı yetkilendirme formu, yatırımın karakteristiğine göre SGK borçsuzluk evrağı, kapasite raporu, çevresel etki değerlendirmesi raporu, vergi levhası, ticaret sicil gazete örneği, firma imza sirküleri, yatırım teşvik belgesi kapsamında alınacak ithal ve yerli makine teçhizatların detaylarını belirtir listeleri istenmektedir. Hizmet yatırımlarında ise yatırımın türüne göre (okul, hastane, turizm yatırımı vb.) istenecek bilgi ve belgeler de değişmektedir.
Yatırım Teşvik Belgesi Başvuru Adımları
Yatırım teşvik belgesi düzenlemek için, öncelikle firmanın KEP adresi üzerinden Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının KEP adresine elektronik yetkilendirme belgeleri iletilir ve başvuru yapacak kullanıcıya E-TUYS yetkilendirmesi yapılmalıdır. Bakanlıkça bilgi ve belgelerin incelenip, yetkilendirmenin sonuçlandırılmasının ardından sistem üzerinden başvuru yapılabilir.
Yapılan başvuruda yatırımın tüm karakteristik özellikleri belirtilmelidir. Yatırımın yeri, yatırımın tutarı, yatırımın konusu, yatırım kapsamında ithal edilecek ve/veya yurt içinden temin edilecek makine teçhizat bilgileri gibi tüm bilgiler ve bunlarla ilgili tevsik edici belgeler başvuruda sunulmalıdır. Bakanlık bu bilgi ve belgelere ilave olarak bilgi ve belge talep edebilir.
Yatırım Teşvik Belgesi ile Sağlanan Destekler
KDV İstisnası
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt içi ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı ve teçhizat ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları için, katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında, yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için, Gümrük Vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.
Ancak;
29.06.2021 tarihinden itibaren yapılan başvurulara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında ithal edilecek makine ve teçhizat için, 3305 Sayılı Kararın Ek-8 ‘inde belirtilen Makine ve teçhizat için gümrük vergisi muafiyeti uygulanmaz. Söz konusu makine ve teçhizatlar kullanılmış veya yenileştirilmiş olarak teşvik belgesi kapsamında teminde edilemez. Ancak EK-8’de yer alan ve kullanılmış komple tesis kapsamında ithali uygun görülen kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti sağlanmaksızın ithal edilerek sabit yatırım tutarına dâhil edilebilir.
Vergi İndirimi
Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanmasıdır.
Bu destek, Stratejik yatırımlar, bölgesel teşvik uygulamaları ve Öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları çerçevesinde düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında sağlanır.
Faiz veya Kar Payı Desteği
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli krediler için sağlanan bir finansman desteğidir. Teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmı Bakanlıkça karşılanmaktadır. Bu destek unsuru, stratejik yatırımlar, 3., 4., 5. ve 6. Bölgelerde bölgesel teşvik ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlar için uygulanır.
Yatırım Yeri Tahsisi
Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş Stratejik yatırımlar, bölgesel ve öncelikli yatırımlar için Çevre, Şehircilik ve iklim Değişikliği Bakanlığınca, (Milli Emlak Genel Müdürlüğü) belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis etmeye yetkilidir.
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının belirli bir süre Bakanlıkça karşılanmasıdır. Stratejik yatırımlar, bölgesel ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında düzenlenen teşvik belgeleri için uygulanır.
Sigorta Primi Desteği
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının 10 yıl süreyle Bakanlıkça karşılanmasıdır. Genel teşvik uygulamaları hariç olmak üzere, sadece 6. Bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür. Ayrıca, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenen stratejik yatırımlar için de uygulanabilir.
KDV İadesi
Sabit Yatırım Tutarı 500 Milyon Türk lirasının üzerindeki Stratejik Yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV ‘nin iade edilmesidir.
Teşvik belgesini haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları KDV’den istisna edilebilir. Aynı hüküm, teşvik belgesinin veya teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın devir işlemleri ile makine ve teçhizat listelerinde set, ünite, takım vb. olarak belirtilen malların kısmi teslimlerinde de uygulanır.
Yatırım Teşvik Belgesi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular:
Yatırım Teşvik Belgesi Nasıl Alınır?
Ulusal ve Uluslararası ölçekli iş yapan bir şirkete sahipseniz, Yatırım Teşvik Belgesine başvurabilirsiniz.
Yatırım Teşvik belgesi düzenlenmek için, öncelikle E-TUYS üzerinden kayıtlı e-postanızla Bakanlığın KEP adresine yetkilendirme talebinde bulunulması gerekmektedir.
Yetkilendirmenin ardından yatırımın karakteristik özelliklerinin beyan edilerek yapılan yatırım teşvik belgesi başvurusunun tamamlanması için, Bakanlıkça belirlenen başvuru ücretinin yatırılmış olması gerekmektedir.
Yatırım Teşvik Sisteminin Sağladığı Destekler Nelerdir?
Yatırım teşvik sistemi kapsamında sağlanan destekler; KDV İstisnası, KDV İadesi, Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği, Faiz veya Kâr Payı Desteği, Yatırım Yeri Tahsisidir.
Yatırım teşvik sisteminde sağlanacak destek unsurları yatırımın türüne ve bölgesine göre değişiklik gösterir.
Kimler Yatırım Teşvik Belgesi Alabilir?
Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, birlikler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları (genel ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri, belediyeler ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların sermaye bileşimindeki hisse oranları yüzde elliyi geçen kurum ve kuruluşlar) ve kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar ile yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri kullanıcı aracılığıyla Bakanlık internet sayfası vasıtasıyla elektronik ortamda teşvik belgesi düzenlenmesi için müracaat edebilir.
Yatırım Teşvik Belgesi Başvuru Ücreti Ne Kadar?
Yatırım Teşvik Belgesi Bakanlıkça belirlenmekte ve her sene güncellenmektedir. Belge başvurusu için ödenecek olan Döner Sermaye Harcı yatırım tutarına göre 6.000 TL ila 29.000 TL arasındadır.
Yatırım Teşvik Tamamlama Vizesi Nedir?
Yatırım Teşvik belgesi kapsamındaki yatırımların proje bazında yapılacak değerlendirme sonucunda öngörülen sürede gerçekleştirilmesi gerekir. Öngörülen süre veya ek süre bitimine müteakip, altı ay içinde yatırımın tamamlama vizesinin yapılması Bakanlıkça yatırımcıya tebliğ edilir. Tebligat süresi içinde herhangi bir başvuru yapılmaz ise, Bakanlık belgeyi resen kapatır. Cezai müeyyide oluşur ise, yatırım kapsamında sağlanan destekler yasal faizleri ile iade alınır.
Yatırım Teşvik Sistemi Kapsamında Finansal Kiralama Kullanılabilir mi?
Teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın tamamının veya bir kısmının finansal kiralama yolu ile temini mümkündür. Ancak, finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizat toplam tutarının, her bir finansal kiralama şirketi için 1, 2, 3 ve 4. bölgelerde asgari yediyüzellibin Türk Lirası, 5 ve 6. bölgelerde ise asgari beş yüz bin Türk Lirası olması gerekir.
Yatırım Teşvik Sistemi Kapsamında Kullanılmış Makine ve Teçhizat Temin Edilebilir mi?
Yatırım teşvik belgesi kapsamında kullanılmış yerli makine ve teçhizat temin edilemez. Ancak, ithali mümkün olan kullanılmış ithal makine ve teçhizat sektörel kısıtlamaları da göz önünde bulundurularak teşvik belgesi kapsamında ithal edilebilir. Baskı, basım, matbaa, tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon yatırımlarına yönelik yatırım teşvik belgeleri ile EK-8’de yer alan makine ve teçhizatlar yatırım teşvik belgesi kapsamında kullanılmış veya yenilenmiş makine ve teçhizat olarak ithal edilememektedir. Ancak EK-8’de yer alan ve kullanılmış komple tesis kapsamında ithali uygun görülen kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti sağlanmaksızın ithal edilerek sabit yatırım tutarına dâhil edilebilir.
