HS Code Nedir? Ne İşe Yarar? HS Kodu Nereden Alınır?

Gümrük rejimlerinin uygulanmasına ilişkin beyannamelerde çok sık karşımıza çıkan HS Code (GTİP kodları) gümrükçe onaylanmış işlem ve kullanım açısından önem arz etmektedir. 

Bu manada, Hs Kodunun ticari faturaya ya da diğer gümrük belgelerine dahil edilmemesi yada yanlış belirlenmesi alıcının yanlış vergi ödemesi riskini doğurur. Genel olarak bakıldığında, Hs Kodları, ticareti yapılan ürünleri sınıflandırmak için uluslararası standartlaştırılmış isim ve numara sisteminin bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. İhracat işlemlerinde de ürünleri sınıflandırmak ve ithalatta geçerli vergi ve harçları hesaplamak amacıyla kullanılmaktadır. Ürün için HS kodunun ne olması gerektiğinin belirlenmesine ilişkin yardımcı olacak pek çok kriter bulunmaktadır. 

UGM Gümrük Müşavirliği hizmeti hakkında bilgi alın.

HS Kodunu Nerede Bulabiliriz? Genel olarak HS Kodları, harmonize sistem kodu anlamına gelmektedir. Aynı zamanda kod dünya gümrük örgütü (WCO) tarafından geliştirilmiş olan bir tanımlama ve kodlama sistemi bütünü içinde alınmıştır. Her ürünün ihracatta ya da diğer tüm gümrük işlemlerinde kendilerine özgü bir kod numarası bulunmaktadır. Ürüne özgü bu numaralandırma sistemi ile ticarette bir standart ve dünya ülkeleri ile ortak dil oluşturulmaktadır. Bu standart ve ortak dil dış ticaretin hızlı, kolay ve öngörülebilir olarak yürütülmesine katkı sağlamaktadır. Bu konuda numaralandırma standardına Tarife, GTİP, Combine Nomanklatür  yada HS Code adı verilmektedir. Genelde bu kodları bulmak içinde pek çok farklı adımdan yararlanılmaktadır.

TUİK’in web sitesinden veya Gümrük Giriş Tarife Cetveli ve bu cetvelin İzahnamesinden HS Code bilgilerine kolayca ulaşılabilinmektedir. 

Hs Code Nedir?

TGTC’de kullanılan 12 rakamlı kodun ismi Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu’dur (GTİP). Bu kodun ilk 6 rakamı Dünya Gümrük Örgütü’ne üye tüm ülkelerce kullanılan Armonize Sistem (Harmonized System-HS) Nomanklatürü kodunu, 7-8’inci rakamları Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kullanılan Kombine Nomanklatür (Combined Nomenclature-CN) kodunu, 9-10’uncu rakamları farklı vergi uygulamalarımız nedeniyle açılan pozisyonları gösteren milli alt açılım kodlarını, 11-12 inci rakamlar ise istatistik kodlarını göstermek için kullanılmaktadır.

Örnek:                  540761                   10                            90                                     11
AS Nom.kodu     Cn Kodu          Milli alt açılım kodu          İstatistik Kodu

Hs Kodu Nasıl Alınır?

Genel Yorum Kuralları ⇒ İlgili Bölüm Notları var mı? ⇒ İlgili Fasıl Notları var mı? ⇒ İzahname Notları ⇒ Eşya neden mamul? ⇒ Eşyanın içeriğindeki maddeler nelerdir? ⇒ Eşya ne için kullanılıyor? ⇒ (Aksesuar, katkı maddesi, ana madde vs.) ⇒ Tarife Cetvelinde hangi bölümde? ⇒ Sınıflandırılabileceği muhtemel fasıllar nelerdir? ⇒ Bu fasıllar içinde sınıflandırılacağı tarife pozisyonu nedir? ⇒ Tarife pozisyonu içinde hangi alt pozisyonda ⇒ Hangi Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunda sınıflandırılacağına karar verilir.

HS Code Sorgulama Nasıl Yapılır?

Armonize sistem, Bölüm, Fasıl, Pozisyon ve Alt Pozisyon notları ile birlikte kullanılır. Türk Gümrük Tarife Cetvelinin hazırlanmasında esas alınan ve pozisyon ile alt pozisyonlara ilişkin açıklamalar, AB CN (Avrupa Birliği Kombine Nomanklatürü) notlarını ifade eder. Türk Gümrük Tarife Cetveli, tarife pozisyonu (tarife kodu), eşyanın tanımı, ölçü birimi ve 474 sayılı Kanun ile tespit edilen kanuni vergi haddi olmak üzere 4 sütundan oluşmakta ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanıp Cumhurbaşkanı Kararı olarak onaylanıp her yıl R.G.’de yayımlanarak 1 Ocak tarihi itibariyle yürürlüğe girmektedir. Türk Gümrük Tarife Cetvelinin hazırlanmasında, eşyaların sınıflandırılması yönünden “Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi Hakkındaki Uluslararası Sözleşme” nin ekinde yer alan Armonize Sistem Nomanklatürü ile Avrupa Birliği Kombine Nomanklatürü esas alınmıştır.

İhracat Faturalarında HS Code Zorunlu mu?

Gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanım kapsamında eşyaya ilişkin beyanname ile verilen tüm beyanlarda HS Code verilmesi zorunludur.

HS Code ve GTİP Doğruluğu

Uluslararası sınırlardan geçerken ürünlerin doğru HS (GTİP) kodunun belirlenmesi cezai ve ağır vergi yükü ile karşılaşmamak adına oldukça önemlidir. Gümrük idarelerince beyan edilmiş bu kodun doğruluğu kontrol edilir. Eğer kod yanlış girilmişse vergilerin fazla veya az verilmesi gibi bir sorun ortaya çıkar ve vergilerin az ödenmesi farklı sebeplerden kaynaklanabileceği için adli veya idari para cezaları durumu gündeme gelebilir. Buda, eşyanın el koyulmasına, imha edilmesine ya da yükümlünün para yada hapis cezası almasına sebebiyet verebilir. İlgili cezalara, 4458 sayılı Gümrük Kanunu, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nda yer verilmiştir.

GTİP Kodları ve Vergiler

GTİP kodu tespit edildikten sonra, ürün için ticaret politikası önlemleri, izinler ve belgeler ikincil düzenlemelerde, ithalat vergisine ilişkin olarakda  vergi oranları ithalat rejim kararında belirlenmiştir.

Örneğin;

0808.10 – Elma

0808.10.10 — Şaraplık Elmalar

                   — Diğerleri 

0808.10.80.00.11 — Golden Elması 

0808.10.80.00.19 — Diğerleri

0808.30 – Armut

0808.30.10 — Şaraplık Armutlar

0808.30.90 — Diğerleri

07.14 Manyok, Ararot, Salep, Yer Elması, …

0714.90 – Diğerleri

                   — Diğerleri

 0714.90.90 — Diğerleri (Yer Elması)

HS Kodu Değişimi

Uluslararası sınırlardan geçerken ürünlerin doğru HS (GTİP) kodunun belirlenmesi cezai ve ağır vergi yükü ile karşılaşmamak adına oldukça önemlidir. Gümrük idarelerince beyan edilmiş bu kodun doğruluğu kontrol edilir. Eğer kod yanlış girilmişse vergilerin fazla veya az verilmesi gibi bir sorun ortaya çıkar ve vergilerin az ödenmesi farklı sebeplerden kaynaklanabileceği için adli veya idari para cezaları durumu gündeme gelebilir. Buda, eşyanın el koyulmasına, imha edilmesine ya da yükümlünün para yada hapis cezası almasına sebebiyet verebilir. İlgili cezalara, 4458 sayılı Gümrük Kanunu, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nda yer verilmiştir.

Hs Kodları Özellikleri

540761                   10                            90                                    11
AS Nom.kodu     Cn Kodu            Milli alt açılım kodu            İstatistik Kodu

Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTB) nedir?

BTB, eşyanın Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılmasına ilişkin olarak, kişinin yazılı veya elektronik talebi üzerine Bakanlık (Gümrükler Genel Müdürlüğü) veya Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerince verilen idari karardır.  
 

BTB talebi ücretli midir?

BTB talep edene ücretsiz olarak verilir. Bununla birlikte, özellikle eşyanın kimyevi tahlili veya ekspertizi ya da talep edene geri gönderilmesi nedeniyle gümrük idarelerince yapılan masraflar talepte bulunan tarafından karşılanır.
 

BTB Başvuru Formu nasıl temin edilebilir?

BTB başvurusu Gümrük Yönetmeliğinin 1 no.lu ekinde yer alan başvuru formu örneğine uygun bir form ile yetkilendirilmiş Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine yapılır.

BTB başvurusu nereye yapılır?

BTB başvuruları; İstanbul, Orta Anadolu, Ege, Uludağ, Orta Akdeniz ve Doğu Marmara Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine yapılır. Ayrıca elektronik başvuru imkânı da bulunmaktadır.

BTB başvuruları nasıl yapılır?

BTB başvuruları elektronik olarak veya form aracılığıyla yapılabilmektedir.

Elektronik başvuru, BTB Programına veri girişi yapılması suretiyle yapılabilmektedir. BTB E-Başvuru Sistemine Bakanlığımız internet sitesinde yer alan “E-İşlemler” menüsünden erişim sağlanabilir.

Yazılı başvurunun ise Gümrük Yönetmeliğinin 1 numaralı ekinde yer alan başvuru formu örneğine uygun bir form ile yetkili Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine yapılması gerekmektedir.

Bağlayıcı Tarife Bilgisine ilişkin ayrıntılı bilgiye nereden ulaşılabilir?

Bağlayıcı Tarife Bilgisine ilişkin hükümlere, 03.06.2016 tarihli ve 29731 sayılı R.G.’de yayımlanan Gümrük Genel Tebliği’nden (Tarife) (Seri No:14) ulaşılması mümkündür. BTB başvuruları elektronik olarak veya form aracılığıyla yapılabilmektedir. 
 

BTB başvuruları hangi bilge ve belgeleri içermelidir?

a) Başvuru Sahibi: Adı ve Adresi (Zorunlu)
b) Hak Sahibi: Adı ve Adresi (Zorunlu)
c) Gümrük Tarife Cetveli (Zorunlu)
ç) Eşyanın Ayrıntılı Tanımı (Zorunlu)
d) Ticari İsimlendirme ve Ek Bilgi (Zorunlu)
e) Eşyanın Tarife Pozisyonunun Tespiti İçin Başvuruya Eklenen Ekler (Zorunlu)
f) Öngörülen Sınıflandırma (İsteğe Bağlı)
g) Beyan (Zorunlu)
Başvuru bilgilerinin doldurulmasına ilişkin ayrıntılı bilgi ilgili tebliğde yer almaktadır.
 

BTB’den kim, kaç yıl süre ile yararlanabilir?

Gümrük idarelerince, geçerli bir BTB’ye konu eşya ile aynı olduğu tartışmasız olan eşya için BTB’deki tespit doğrultusunda sınıflandırma yapılması gerekmektedir. BTB, gümrük idarelerini sadece eşyanın tarife pozisyonu konusunda ve yalnızca bilginin verildiği tarihten sonra tamamlanacak gümrük işlemlerine konu olan eşya için bağlar. Bunun için, beyan sahibinin gümrük işlemleri sırasında beyan edilen eşya ile verilen bilgide tanımlanan eşya arasında her bakımdan uygunluk bulunduğunu kanıtlaması zorunludur. BTB, veriliş tarihinden itibaren 6 yıl geçerlidir.