Dijital Gümrük Hizmetlerinin Yükselişi

Dijital dönüşüm, gümrük işlemlerini daha hızlı ve hatasız hale getiriyor; ÜNSPED Gümrük Müşavirliği ile bu süreçte rehberliğinizdeyiz.

Dijital gümrük hizmetlerinin gelişimi, ticaret süreçlerinde verimlilik ve şeffaflığı artırmakta, kâğıt işlerini azaltmakta ve işletmelere önemde zaman ve maliyet tasarrufu sağlamaktadır. Bu hizmetler, elektronik belge yönetimi, otomatik veri girişi, entegre sistemler ve çevresel sürdürülebilirlik gibi önemli avantajlar sunar. ÜNSPED Gümrük Müşavirliği, dijital gümrük hizmetlerinin kullanımını kolaylaştırarak firmaların küresel ticaretteki rekabetçiliklerini artırmalarına yardımcı olur.

Dijital gümrük hizmetlerinin yükselişi, küresel ticarette dijital dönüşümünün etkisi ve aynı zamanda bir sonucudur. Geleneksel kâğıt tabanlı işlemler, dijital hizmetlerin gümrük işlemlerine entegrasyonu ile yerini daha hızlı ve verimli bir sürece bırakmaktadır. Bu entegrasyon, ticaretin akışını hızlandırırken aynı zamanda hata oranlarını azaltmakta ve işletmelere maliyet tasarrufu sağlamaktadır.

Dijital gümrük hizmetlerinin avantajları aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

Belgelerin Dijitalleşmesi: Belgelerin dijitalleştirilmesi, fiziksel kâğıt işlerine gerek olmadan belgelerin işlenmesini sağlamakta, idari yükleri azaltmakta işlem süreçlerinde hız ve verimlilik artışı sağlamaktadır. Elektronik belge gönderimi, daha hızlı işlem yapılmasını, belgelerin geri alınmasını kolaylaştırmakta ve belge kaybını veya hasarını en aza indirmektedir. 

Bu kapsamda, Ticaret Bakanlığı ile iş birliği içerisinde Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (European Bank for Recounstruction and Development – EBRD) tarafından “Dijital Ticaretin Desteklenmesi için Yasal Reform” Projesi başlatılmıştır.

Proje kapsamında, özellikle dış ticarette kullanılan ve ciro edilebilir belgelerin elektronik ortama taşınması ve elektronik olarak ciro edilebilir hale getirilmesi konusu çalışılacak olup bahse konu çalışma ile dijital yasal çerçevenin iş dünyasına faydaları ve Türkiye’nin ticaret maliyetlerine yansıması ortaya konulacaktır.

Söz konusu faydaların doğru bir şekilde ölçülebilmesi için projeyi EBRD adına T3i Partner Network şirketi yürütmektedir. 

Projede referans olarak UNCITRAL (Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu) tarafından hazırlanan “Devredilebilir Elektronik Kayıtlara İlişkin Model Kanun” (MLTER – Model Law on Electronic Transferable Records) esas alınmıştır

Bu model Kanun’un esas amacı dijital ticareti desteklemek olup bunun kâğıt üzerinde cisimleşen, sahibine ifayı talep yetkisi veren ve evrakın devredilmesiyle hakkın da devredildiği belgelerin “devredilebilir elektronik kayıt”lar yoluyla yapılabilmesini sağlamaktır. Bu belgelere örnekler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Bills of lading – Konşimento

• Bills of exchange – Poliçe

• Promissory notes –Bono

• Airway bills – Havayolu Taşıma Senedi

• Seaway bills – Deniz Yolu Taşıma Senedi

• Ships delivery orders – Gemi Teslim Emri

• Warehouse receipts – Depo makbuzu

• Cargo insurance certificates – Kargo Sigorta Belgeleri

• Marine insurance policies – Deniz Sigortası Belgeleri

Bu Kanun’un düzenlenmesinde; günümüz ticaretinde kağıt bazlı belge dolaşımının fazlalığı (4 milyar belge dolaşımda), finansal erişim (1.5 trilyon USD ticaret finansmanı açığı), mevcut Kanunların dijital kıymetli evrak düzenlemelerini içermemesi, standartlaştırılmış bilgi eksikliği, süreçler ve sistemler etkili olmuştur.

Hata Oranlarının Azaltılması ve Şeffaflık

Dijital gümrük hizmetleri, geleneksel yöntemlere kıyasla hata oranlarını önemli ölçüde azaltmaktadır. Bunun başlıca nedenleri şunlardır:

Otomatik Veri Girişi: Dijital sistemler, manuel veri girişinden kaynaklanan hataları ortadan kaldırarak bilgilerin doğru ve eksiksiz bir şekilde kaydedilmesini sağlamaktadır. Bu, gümrük işlemlerinin her aşamasında veri doğruluğunu artırmaktadır.

Entegre Sistemler: Dijital gümrük sistemleri, farklı veri tabanları ve platformlar arasında entegrasyon sağlayarak bilgi akışını hızlandırmakta ve tutarsızlıkları minimize etmektedir. Bütünleşmiş sistemler sayesinde, gümrük memurlarının ve ithalat/ihracat yapan firmaların kullandığı bilgiler uyumlu ve güncel kalmaktadır.

Otomatik Kontroller ve Doğrulamalar: Dijital sistemler, veri girişlerinin otomatik olarak kontrol edilmesini ve doğrulanmasını sağlamaktadır. Bu sayede, hatalı veri girişleri anında tespit edilip düzeltilmekte ve yanlışlıkların işlem sürecine yansıması engellenmektedir.

Dijital gümrük hizmetleri, gümrük işlemlerinde şeffaflığı artırarak pek çok avantaj sağlamaktadır:

İzlenebilirlik ve Kayıt Tutma: Dijital sistemler, tüm gümrük işlemlerinin detaylı kayıtlarını tutmakta ve bu kayıtlar kolayca erişilebilir olmaktadır. Bu, işlem süreçlerinin her aşamasında izlenebilirlik sağlayarak şeffaflığı artırmaktadır.

Gerçek Zamanlı Bilgi Paylaşımı: Dijital gümrük sistemleri, işlemlerin gerçek zamanlı olarak izlenmesini ve ilgili tüm taraflarla anında paylaşılmasını mümkün kılmaktadır. Bu, süreçlerin daha şeffaf ve hesap verebilir olmasını sağlamaktadır.

Raporlama ve Analiz: Dijital sistemler, gümrük işlemleriyle ilgili detaylı raporlar ve analizler sunarak, yönetim ve denetim süreçlerinin daha şeffaf ve etkin bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Bu, karar alıcıların ve denetleyicilerin süreci daha iyi anlamasına ve yönetmesine olanak tanımaktadır.

Kullanıcı Erişimi ve Denetim: Dijital gümrük platformları, kullanıcıların kendi işlemlerini kolayca takip etmelerini ve gerekli belgelere anında erişmelerini sağlamaktadır. Bu, firmaların ve bireylerin gümrük süreçlerine dair daha fazla bilgi sahibi olmalarını ve süreci daha etkin bir şekilde yönetmelerini sağlamaktadır.

Maliyet Tasarrufu ve Çevresel Sürdürülebilirlik

Dijital gümrük hizmetleri, işletmeler ve otoriteler için önemli maliyet tasarrufları sağlamaktadır. Geleneksel kâğıt bazlı işlemler yerine elektronik beyan ve otomatik süreçler kullanarak işlem sürelerini kısaltmakta, personel ihtiyacını azaltmakta ve işlem maliyetlerini düşürmektedir. Bu teknolojik dönüşüm, lojistik süreçlerin hızlanmasına ve verimliliğin artmasına katkıda bulunmakta, böylece hem zaman hem de mali kaynaklardan tasarruf edilmesini sağlamaktadır. 

Çevresel sürdürülebilirlik açısından ise dijital gümrük hizmetleri, kâğıt kullanımını minimize ederek ormanların korunmasına yardımcı olmakta ve karbon ayak izini azaltmaktadır. Birleşik Krallık hükümetinin karbon emisyonları için dönüşüm faktörlerine göre, sadece 100.000 sayfa A4 kâğıt 6.000kg karbon ayak izi üretmektedir. Bu da dijital gümrük hizmetinin çevresel sürdürülebilirlik açısından önemini vurgulamaktadır. 

Ayrıca, dijital sistemler enerji verimliliğini artırmakta ve daha az fiziksel belgelendirme gerektirdiğinden atık miktarını da önemli ölçüde azaltmaktadır. Bu şekilde dijital gümrük hizmetleri, ekonomik faydalarının yanı sıra çevresel sorumlulukların da yerine getirilmesine katkı sağlamaktadır.

Elektronik Beyanname ve Otomasyon

Elektronik Beyanname Sisteminin İşleyişi ve Gümrük Otomasyonunun Sağladığı Kolaylıklar

Elektronik beyanname sistemi, ihracat ve ithalat işlemlerinin dijital platformlar üzerinden gerçekleştirilmesini sağlayarak gümrük işlemlerinin hızını ve verimliliğini artırmaktadır. Bu sistemde, ithalatçı ve ihracatçılar gerekli belgeleri elektronik ortamda doldurmakta ve doğrudan gümrük yetkililerine iletmektedir. Bu süreç, kâğıt tabanlı işlemlerin aksine, hata oranını azaltmakta ve belge kaybı riskini ortadan kaldırmaktadır. Gümrük otomasyonu, bu beyanname süreçlerini daha da kolaylaştırmakta; belgelerin otomatik olarak işlenmesi, denetlenmesi ve onaylanması sayesinde bekleme süreleri kısalmakta ve işlem maliyetlerini düşürmektedir. Ayrıca, otomatik sistemler sayesinde ithalat ve ihracat süreçlerinin şeffaflığı artmakta ve olası usulsüzlüklerin önüne geçilmektedir. 

Gümrük otomasyonunun bir diğer avantajı, gerçek zamanlı veri analizi yapabilme yeteneğidir; bu da ticaret akışlarının daha etkin yönetilmesini sağlamaktadır. 

Sonuç olarak, elektronik beyanname ve gümrük otomasyonu, hem zaman hem de maliyet açısından önemli avantajlar sunmakta ve ticaret süreçlerini daha sürdürülebilir hale getirmektedir.

Tek Pencere Sistemi (TPS)

Tek Pencere Sisteminin Tanımı ve İşlevi

Tek Pencere Sistemi, uluslararası ticaret ve gümrük işlemlerinin tek bir elektronik platform üzerinden gerçekleştirilmesini sağlayan bütünleşmiş bir yapıdır. Bu sistem, ithalatçı ve ihracatçıların çeşitli devlet kurumlarına sunmaları gereken belgeleri ve bilgileri tek bir noktadan iletmelerine olanak tanımaktadır. 

İşleyişi açısından, Tek Pencere Sistemi, farklı kurumlar arasında bilgi paylaşımını ve koordinasyonu artırarak işlemlerin daha hızlı ve verimli bir şekilde tamamlanmasını sağlamaktadır. Bu entegrasyon, bürokrasiyi azaltmakta, işlem sürelerini kısaltmakta ve maliyetleri düşürmektedir. 

Ticaret Kolaylaştırma ve Entegrasyon Sağlama

Ticaretin kolaylaştırılması açısından, TPS şeffaflığı ve güvenliği artırarak uluslararası ticaretin daha etkin bir şekilde yapılmasına katkıda bulunmaktadır. 

Sonuç olarak, TPS hem ticaretin kolaylaştırılmasında hem de çeşitli kurumlar arasında entegrasyonun sağlanmasında kritik bir rol oynamaktadır.

Dijital Gümrük Hizmetlerinde Güvenlik ve Uyumluluk

Siber Güvenlik Önlemleri, Veri koruma ve Gizlilik Standartları

Dijital gümrük hizmetlerinde güvenlik ve uyumluluk, siber güvenlik önlemleri ve veri koruma ile gizlilik standartları açısından büyük önem taşımaktadır. Siber güvenlik önlemleri, dijital gümrük sistemlerinin yetkisiz erişimlere, veri ihlallerine ve siber saldırılara karşı korunmasını sağlamaktadır. Bu önlemler, güçlü şifreleme teknikleri, çok faktörlü kimlik doğrulama ve sürekli izleme sistemleri kullanılarak uygulanmaktadır. Aynı zamanda, düzenli güvenlik taramaları ve güncellemelerle sistemlerin güvenliği artırılmaktadır. 

Veri koruma ve gizlilik standartları ise, kullanıcı verilerinin güvenli bir şekilde işlenmesini ve saklanmasını garanti altına almaktadır. Bu standartlar, kişisel verilerin korunması ve gizliliğin sağlanması amacıyla uluslararası normlara uygun olarak belirlenmekte ve uygulanmaktadır. Dijital gümrük hizmetlerinde, bu iki kritik alanın yönetimi hem işletmelerin hem de bireylerin güvenini kazanmakta ve sistemlerin sürdürülebilirliğini sağlamakta önemli bir rol oynamaktadır.

Dijital Gümrük Hizmetlerinin Geleceği

Yapay Zekâ ve Makine Öğrenimi Uygulamaları

Dijital gümrük hizmetleri, gelecekte yapay zekâ ve makine öğrenimi uygulamalarıyla önemli bir dönüşüm geçirecektir. Yapay zekâ, gümrük işlemlerinin daha verimli ve hızlı bir şekilde yapılmasına olanak tanıyacak birçok avantaj sunmaktadır. Örneğin, yapay zekâ tabanlı algoritmalar, gümrük beyannamelerinin otomatik olarak incelenmesi ve risk analizi yapılması gibi görevleri gerçekleştirerek gümrük memurlarının iş yükünü azaltabilir ve işlemlerin daha hızlı tamamlanmasını sağlayabilir.

Makine öğrenimi ise, veri analizi ve tahmin yetenekleriyle gümrük süreçlerinin daha iyi yönetilmesine katkıda bulunabilir. Örneğin, geçmiş veri analizine dayanarak, gelecekteki ithalat ve ihracat taleplerini tahmin etmek veya gümrük ihlallerini tespit etmek için kullanılabilir. Bu teknolojilerin kullanımıyla birlikte, gümrük hizmetlerinde daha akıllı, daha etkili ve daha verimli bir yapı oluşturulabilir. Ancak, yapay zekâ ve makine öğrenimi uygulamalarının etkin bir şekilde kullanılabilmesi için uygun altyapı, veri güvenliği ve eğitim gereklidir. Bu nedenle, dijital gümrük hizmetlerinin geleceğinde yapay zekâ ve makine öğrenimi, stratejik bir öneme sahip olacaktır ve bu teknolojilerin başarılı bir şekilde entegre edilmesi, gümrük süreçlerinin daha rekabetçi ve yenilikçi hale gelmesini sağlayacaktır.

Blok Zinciri Teknolojisinin Potansiyeli

Blok zinciri, güvenilir ve şeffaf bir kayıt tutma sistemidir ve gümrük işlemlerindeki veri takibini, izlenmesini ve doğrulamasını kolaylaştırabilir. Örneğin, ithalat ve ihracat işlemleri için kullanılan belgeler, blok zinciri üzerinde dijital olarak kaydedilebilir ve bu belgelerin her bir değişikliği, blok zincirindeki tüm katılımcılar tarafından anında görülebilir. Bu, gümrük süreçlerinde daha fazla şeffaflık ve güvenilirlik sağlar. Ayrıca, blok zinciri teknolojisi, sahte ürünlerin tespit edilmesi ve tedarik zinciri yönetimi gibi alanlarda da kullanılabilir. Örneğin, ürünlerin varış ülkesi bilgisi ve tedarik zinciri geçmişi blok zinciri üzerinde kaydedilerek, ürünlerin takibi ve izlenmesi kolaylaştırılabilir. 

Bununla birlikte, blok zinciri teknolojisinin kullanımıyla birlikte, veri gizliliği ve güvenliği gibi konular da önem kazanmaktadır. Blok zinciri uygulamaları, bu konularda da gelişmiş güvenlik önlemleriyle donatılmalıdır.

 Sonuç olarak, blok zinciri teknolojisinin potansiyeli, dijital gümrük hizmetlerini daha şeffaf, güvenilir ve verimli hale getirebilir, ancak uygun altyapı ve düzenlemelerin oluşturulması gerekmektedir.

Dijital Gümrük Hizmetlerinden Nasıl Faydalanılır?

Dijital Dönüşüme Adapte Olma Stratejileri

Dijital gümrük hizmetlerinden faydalanmak için işletmelerin dijital dönüşüme uyum sağlama stratejileri benimsemesi gerekmektedir. İlk olarak, işletmeler, dijital gümrük hizmetlerinin potansiyelinden tam olarak faydalanabilmek için mevcut süreçlerini gözden geçirmeli ve dijitalleşmeye uygun hale getirmelidir. Bu, kâğıt tabanlı işlemleri dijital platformlara taşımak, elektronik belge yönetimi sistemlerini kullanmak ve otomatik süreçleri benimsemek gibi adımları içerebilir. Ayrıca, işletmelerin personelini dijital gümrük işlemleri konusunda eğitmeleri ve bilinçlendirmeleri de önemlidir. İşletmeler ayrıca, güncel dijital gümrük teknolojilerini takip etmeli ve uygulamalı olarak entegre etmeye odaklanmalıdır. Bu, yapay zekâ, blok zinciri ve veri analitiği gibi yenilikçi teknolojilerin kullanımını içerebilir. 

Son olarak, işletmelerin dijital gümrük hizmetlerinden maksimum faydayı sağlamak için iş birliği yapmaları önemlidir. Bu, gümrük yetkilileri, teknoloji sağlayıcıları ve diğer işletmelerle iş birliği yaparak, entegre bir dijital ticaret ekosistemi oluşturmayı içerebilir. Tüm bu stratejiler, işletmelerin dijital gümrük hizmetlerinden en iyi şekilde faydalanmasını ve rekabet avantajı elde etmesini sağlayacaktır.

Eğitim ve Bilinçlendirme Faaliyetleri

Dijital gümrük hizmetlerinden maksimum fayda sağlamak için işletmelerin eğitim ve bilinçlendirme faaliyetlerine odaklanmaları önemlidir. İlk olarak, işletmeler, dijital gümrük işlemlerinin nasıl yapıldığını anlamak için kapsamlı eğitim programlarına katılmalıdır. Bu eğitimler, dijital gümrük platformlarının kullanımı, elektronik belge gönderme ve alımı, güvenlik protokolleri gibi konuları kapsamalıdır. Ayrıca, işletmelerin çalışanlarına yönelik özel eğitim ve bilgilendirme oturumları düzenlenmelidir. Bu oturumlar, dijital gümrük süreçlerinin avantajlarını ve işletmeye sağladığı fırsatları vurgulamalı, aynı zamanda dijital güvenlik önlemleri ve veri koruma konularında da bilinçlendirme yapmalıdır. 

İşletmeler ayrıca, gümrük yetkilileri ve diğer paydaşlarla iş birliği yaparak bilgi paylaşımı ve deneyim paylaşımı platformları oluşturmalıdır. Bu platformlar, işletmelerin birbirinden öğrenmesini sağlayacak ve dijital gümrük hizmetlerinden daha etkin bir şekilde faydalanmalarını sağlayacaktır. 

Son olarak, işletmelerin eğitim ve bilinçlendirme faaliyetlerini sürekli olarak güncellemeleri ve iyileştirmeleri önemlidir. Teknolojideki hızlı değişim göz önüne alındığında, işletmelerin çalışanlarını sürekli olarak eğitmeleri ve dijital gümrük hizmetlerinin yeniliklerini takip etmeleri gerekmektedir. Tüm bu eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri, işletmelerin dijital gümrük hizmetlerinden en iyi şekilde faydalanmalarını sağlayacak ve rekabet avantajı elde etmelerine yardımcı olacaktır.

Dijital Gümrük Hizmetleri ile Ticaretin Dönüşümü

Dijital Hizmetlerin Küresel Ticaret Üzerindeki Etkisi

Dijital gümrük hizmetleri, küresel ticaret üzerinde önemli bir etkiye sahip olmaktadır. Geleneksel yöntemlerden dijital platformlara geçiş, ticaretin daha hızlı ve verimli bir şekilde yapılmasını sağlamaktadır. Bu dönüşüm, ticaretin sınırlarını açmakta ve işlem süreçlerini kolaylaştırmaktadır. Ticaretin dijitalleşmesi, işletmelerin rekabet avantajı elde etme potansiyelini artırmaktadır. Ayrıca, dijital gümrük hizmetleri, gümrük işlemlerinin daha şeffaf ve güvenilir bir şekilde yönetilmesine olanak tanımaktadır. Bu da gümrük süreçlerinin daha etkin bir şekilde yürütülmesine ve ticaretin büyümesine katkı sağlamaktadır. Sonuç olarak, dijital gümrük hizmetleri, küresel ticaretin dönüşümünde kilit bir rol oynamakta ve ticaretin daha sürdürülebilir bir şekilde yapılmasına olanak tanımaktadır.

İşletmeler İçin Dijital Gümrük Hizmetlerinin Önemi

İşletmeler için dijital gümrük hizmetlerinin önemi giderek artmaktadır. Geleneksel yöntemlerin aksine, dijital gümrük hizmetleri işlemleri daha hızlı ve verimli hale getirmektedir. Bu, işletmelerin ticaret süreçlerini iyileştirmelerine olanak tanır. Ayrıca, dijital gümrük hizmetleri, işletmelerin rekabet avantajı elde etmesine yardımcı olmaktadır. Gümrük işlemlerinin dijitalleşmesi, işletmelerin maliyetleri düşürmesine ve verimliliklerini artırmasına olanak sağlar. Bu da işletmelerin daha rekabetçi hale gelmelerine katkıda bulunmaktadır. Sonuç olarak, işletmeler için dijital gümrük hizmetleri, ticaretin dönüşümünde önemli bir rol oynamakta ve işletmelerin küresel ticaretteki konumlarını güçlendirmektedir.