IMF Yönetim Kurulu 16. Genel Gözden Geçirme Kotaları Kapsamında Kota Artışını Onayladı.

15 Aralık 2023 tarihinde Uluslararası Para Fonu (IMF) Yönetim Kurulu, Kotaların 16. Genel Gözden Geçirmesini tamamlamış ve IMF üyelerinin kotalarının yüzde 50 oranında (238.6 milyar SDR ya da 320 milyar ABD Doları) artırılarak toplam kotaların 715.7 milyar Özel Çekme Haklarına (SDR) (960 milyar ABD Doları) çıkarılmasını onaylamıştır.

IMF İcra Kurulu'nun 7 Kasım tarihli tavsiyesine dayanan Yönetim Kurulu Kararında da IMF'nin borç verme kapasitesinin büyüklüğü ve kaynakların karışımı konusunda yol göstermektedir. Karar özellikle, IMF'nin mevcut borç verme kapasitesinin, kota kaynaklarında onaylanan artış ve ödünç alınan kaynaklara olan bağımlılığın azaltılması yoluyla sürdürülmesini öngörmektedir. Kota artışı yürürlüğe girdiğinde, Yeni Borçlanma Düzenlemelerini (NAB) içeren ödünç kaynaklar azaltılacak ve İkili Borçlanma Anlaşmaları aşamalı olarak kaldırılacaktır. NAB'ın boyutunun azaltılmasına yönelik teklifler ve fon borçlanmasına erişimin sürdürülmesine yönelik geçiş düzenlemeleri, kreditörlerle yapılacak istişarelerin ardından 2024 yılı başlarında Yönetim Kurulu tarafından görüşülecektir.

IMF Genel Müdürü Kristalina Georgieva yaptığı açıklamada Yönetim Kurulu'na, fonun daimî kaynaklarında yüzde 50 artışla sonuçlanan 16. Genel Kota Gözden Geçirme sürecini başarıyla tamamladığı için şükranlarını sunarken, sözlerine şu şekilde devam etti "Üyelerimizin bu karara verdiği büyük destek, fonun çalışmaları için güçlü bir güven oyudur. Bu karar, fonun ödünç alınan kaynaklara olan bağımlılığını azaltacak, kotaların kredi verme kapasitemizdeki birincil rolünü yeniden tesis edecek ve IMF'nin Küresel Finansal Güvenlik Ağının merkezindeki rolünü güçlendirecektir. Ayrıca IMF'nin küresel finansal istikrarının korunmasına yardımcı olma ve belirsiz eğilimli bir dünyada üyelerin potansiyel ihtiyaçlarına yanıt verme kapasitesini de güçlendirecektir" dedi.

Yönetim Kurulu'nun onayının ardından bir sonraki adım ise, üye ülkelerin kendi kota artışlarına onay vermeleridir. Üyeler bu adımı son tarih olan 15 Kasım 2024'e kadar süratle tamamlamayı taahhüt etmişlerdir. Birçok durumda bu, yasama onayını da içermektedir.

Ayrıca İcra Kurulu, en yoksul üyelerin kota paylarını korurken, üyelerin dünya ekonomisindeki göreceli konumlarını daha iyi yansıtmak için kota paylarının yeniden düzenlenmesinin aciliyetini ve önemini kabul etmiş ve Yönetim Kurulunu bilgilendirmiştir. Bu bağlamda Yönetim Kurulu, Haziran 2025'e kadar, 17. Kota Genel Gözden Geçirmesi kapsamında, yeni bir kota formülü de dahil olmak üzere, daha fazla kota yeniden düzenlemesi için bir rehber olarak olası yaklaşımların geliştirilmesi amacıyla çalışma yapılmasını istedi.

Kota Nedir?

Kotalar, IMF'nin mali ve yönetişim yapısının temel taşlarıdır. Her üyeye Fon'a katıldığında bir kota tahsis edilir ve kota abonelik ödemesini tam olarak yapması gerekir. Kotalar, IMF'nin hesap birimi olan Özel Çekme Hakları (SDR) cinsinden ifade edilir ve düzenli aralıklarla gözden geçirilir. Bir üye ülkenin kotası genel olarak onun dünya ekonomisindeki göreceli konumunu yansıtır. Kotalar, üyelerin IMF karar alma organlarındaki oy gücü, üyelerin fon finansmanına erişimi ve bir üyenin genel bir SDR tahsisi içindeki payı açısından kilit bir rol oynar.