Geçtiğimiz mayıs ayında, ‘Avrupa Gümrük Birliği’ tarafından açıklanan reform paketinden sonra Avrupa Birliği (AB), artan ticari faaliyetlere karşılık, gümrüklerin kontrol kapasitesini güçlendirmek ve uzayan prosedürleri azaltmak için yeni bir veri merkezi kurmaya hazırlanıyor. Peki AB komisyonunun daha evvel sunduğu bu reform paketinin içeriği nedir? Bu reform paketine göre, Gümrük Birliği'nin idaresi için kurumlar ile işletmeler arasında kurulacak risk yönetimine dayalı ilişkide, uygun maliyetli ve etkin bir iş birliğine gidilmesi beklenmektedir.

AB Gümrük Birliği'nin kurulduğu 1968 tarihinden bu yana en iddialı ve kapsamlı reforma sahip olan bu proje, özellikle ticaret hacimlerindeki büyük artışa, sınırda kontrol edilmesi gereken ve hızla artan AB standardına, değişen jeopolitik gerçekler ve krizler dahil olmak üzere AB Gümrüklerinin faaliyet gösterdiği mevcut baskılara yanıt veriyor.  Önerilen önlemler arasında, AB Gümrükleri ve işletmeler için gümrük süreçlerini büyük ölçüde basitleştirecek uygulamalar bulunmaktadır. Dijital dönüşümü benimseyen reform paketi sayesinde, hantal gümrük prosedürlerini azalacak, geleneksel beyannameler ithalat denetimine yönelik daha akıllı, veriye dayalı bir yaklaşıma sahip olacaktır. Aynı zamanda, gümrük makamları, AB vatandaşları ve ekonomisi için ithalatı doğru bir şekilde değerlendirmek ve durdurmak amacıyla ihtiyaç duydukları araçlara ve kaynaklara sahip olacaktır.

Genel olarak, yeni çerçeve AB Gümrüklerini daha sürdürebilir ve dijital  hayata uygun bir hale getirerek, güvenli ve rekabetçi Tek Pazar sistemine katkı sağlayacaktır. Örneğin, ithalat süreçlerini tamamlamak için gereken süreyi azaltıp tek bir AB arayüzü sağlayarak verilerin yeniden kullanımını kolaylaştıracak. Böylece ticaret yapan kişiler için gümrük raporlama gereksinimleri daha basit ve rasyonel bir hale gelecektir.

AB Gümrük Reformu'nun Üç Ayağı

İş dünyasıyla yeni bir ortaklık

Reforme edilen AB Gümrük Birliği'nde, AB'ye mal getirmek isteyen işletmeler, ürünleri ve tedarik zincirleri hakkındaki tüm bilgileri tek bir çevrimiçi ortama kaydedebilecekler. Bu son teknoloji, iş dünyası tarafından sağlanan verileri derleyerek makine öğrenimi, yapay zekâ ve insan müdahalesi yoluyla yetkililere, tedarik zincirlerine ve malların hareketine 360 derecelik bir genel bakış sağlayacaktır.

Gümrük kontrollerine daha akıllı bir yaklaşım

Önerilen yeni sistem, gümrük makamlarına AB'ye giren malların tedarik zincirleri ve üretim süreçleri hakkında kuşbakışı bir görünüm sağlamaktadır. Tüm üye devletler eş zamanlı olarak verilere erişebilecek ve risklere daha hızlı, tutarlı ve etkili bir şekilde yanıt vermek için bilgileri bir araya getirebilecektir. Üye devletlerin doğru risklere öncelik vermelerine ve özellikle kriz zamanlarında kontrol ve denetimlerini koordine etmelerine yardımcı olmak için, AB Gümrük Veri Merkezine uygun hareket eden yeni AB Gümrük İdaresi aracılığıyla bilgi ve uzmanlık bir havuzda toplanacak ve AB düzeyinde değerlendirilecektir. Yeni rejim, Gümrük Veri Merkezi aracılığıyla bilgi paylaşımı da dahil olmak üzere, AB ve ulusal düzeyde gümrük ve piyasa gözetimi ile kanun uygulayıcı makamlar arasındaki iş birliğini  önemli ölçüde geliştirecektir.

E-ticarete daha modern bir yaklaşım

Bugünkü reform, online platformları, AB'ye çevrimiçi olarak satılan malların tüm gümrük yükümlülüklerine uymasını sağlama konusunda kilit bir noktada yer alacaktır. Bu, sorumluluğu bireysel tüketiciye ve taşıyıcılara yükleyen mevcut gümrük sisteminden büyük bir sapmadır. Dolayısıyla platformlar, satın alma sırasında gümrük vergilerinin ve KDV'nin ödenmesini sağlamaktan sorumlu olacak, böylece tüketiciler artık paket geldiğinde gizli masraflar veya beklenmedik evraklarla karşılaşmayacak. Resmi ithalatçılar olarak çevrimiçi platformlarla, AB tüketicileri tüm vergilerin ödendiğinden ve satın alımlarının güvenli ve AB çevre, güvenlik ve etik standartlarına uygun olduğundan emin olacaktır.

Gelişen ve değişen dünyada gümrük  ve lojistik dünyasının uygulanabilir, kolay ve dijital yönetim biçimlerini benimsemesi, karşılaşılacak her türlü krizin önüne geçilmesi için oldukça önemli bir faktördür. Bu bağlamda AB birliğinin gümrük reformundan beklentisi, süreçleri daha sürdürebilir, güvenli ve erişebilir hale getirmek olacaktır.