Merkez Bankası Dijital Para Geliştirmede Yeni Aşamaya Geçiyor
Dünyadaki birçok para otoritesi, merkez bankası parasının dijital formlarının en iyi nasıl takip edileceği konusunda daha fazla rehberlik arıyor. Merkez Bankası Dijital Para Birimleri, uygun şekilde tasarlandığı taktirde, sadece ödeme sistemleri üzerinde değil, finansal katılım konusunda da iyileşme sağlayacağı düşünülüyor. Aksi takdirde ciddi risk teşkil edebilirler.
Her ne kadar ülkeler bir Merkez Bankası Dijital Para Birimi’ni (CBDC-Central Bank Digital Currency) hemen uygulamaya koyma ihtiyacı duymasa da birçok ülke CBDC'leri araştırıyor ve gelecekte kendileri için uygun bir şekle gelmesi durumunda, sistemi uygulamaya koymayı planlıyor. Konuya ilişkin faydaların, teknolojinin gelişiminin yanı sıra ülkelerin izlediği politikalar ve özel sektörün tepkisinin takip edilmesiyle, zaman içinde ortaya çıkacağı belirtiliyor.
IMF Genel Müdürü Kristalina Georgieva'nın Singapur Fintech Festivali'nde yaptığı son konuşmada, pek çok durum için ülkelerin CBDC'yi dikkatli ve sistematik bir şekilde araştırmaya devam etmelerinin yararlı olacağını belirtiyor. Halihazırda Bahamalar, Jamaika ve Nijerya CBDC'leri uygulamaya koyarken, 100'den fazla ülke de konuyu keşfetme aşamasında yer alıyor. Ayrıca Brezilya, Çin, Euro Bölgesi, Hindistan ve Birleşik Krallık'taki merkez bankacıları ise, bu konuda ön sırada geliyor.
IMF kısa bir süre önce, dünyanın dört bir yanındaki politika yapıcılarla bilgi toplamak, paylaşmak ve IMF'nin ülke yetkilileriyle etkileşimini artırmak için bir temel oluşturmak üzere sanal bir CBDC, yani Sanal El Kitabı oluşturdu. IMF bunun, bilgi ve analiz birikimi arttıkça ve ülkelerden yeni dersler ve anlayışlar ortaya çıktıkça güncellenecek ve genişletilecek yaşayan bir belge olmasını amaçlıyor.
Şu ana kadar yayımlanan bölümler, süreç ve politikalar aşağıdaki konuları kapsamaktadır.
Merkez Bankaları, Merkez Bankası Dijital Para Konusunda Nasıl İlerlemelidir?
CBDC'leri takip etmeye karar veren ülkeler, ekonominin dijitalleşme derecesine, yasal ve düzenleyici çerçevelere ve merkez bankasının kapasitesine bağlı olarak farklı yollar izleyecektir. Merkez bankalarının belirsizliğe rağmen ilerleyebileceği, yerel ve uluslararası koşullardaki değişikliklere yanıt olarak girişimlerinin hızını, ölçeğini ve kapsamını ayarlayabileceği, dinamik bir karar alma süreci öneriyoruz.
Merkez Bankası Dijital Para Birimi Ürün Geliştirme Kılavuzu
Merkez bankalarına CBDC'yi araştırma ve geliştirme konusunda rehberlik etmek amacıyla, CBDC'lerle ilişkili karmaşık gereksinimleri ve riskleri ele almak için adım adım bir kılavuz oluşturduk. Buna 5P metodolojisi adını veriyoruz: Hazırlık, kavram kanıtı, prototipler, pilotlar ve üretim.
Merkez Bankası Dijital Para Birimlerinin Para Politikası Aktarımı Üzerindeki Etkileri
CBDC'lerin para politikasını nasıl etkileyebileceğini analiz ediyoruz. Genel olarak, politika aktarımının normal koşullar altında çok fazla etkilenmesi beklenmemektedir. Ancak düşük faiz oranları veya finansal piyasa stresinin olduğu bir ortamda etkiler daha önemli olabilir.
CBDC ile Sermaye Akışı Yönetimi Tedbirlerinin Uygulanması
CBDC'lerin sermaye akışlarını yönetmeye devam ederken sınır ötesi ödemeleri kolaylaştırmak için nasıl tasarlanabileceğini açıklıyoruz. Ödeme altyapısını programlanabilir hale getirebilen yeni dijital teknolojiler sayesinde, sermaye akışı yönetimi önlemlerinin bazıları geleneksel yaklaşıma kıyasla, CBDC ile daha verimli ve etkili bir şekilde uygulanabilir.
Merkez Bankası Dijital Parasının Finansal Kapsayıcılığı Teşvik Etmedeki Rolü
Risksiz ve potansiyeli yüksek bir dijital para biçimi olarak, daha düşük maliyetler ve daha fazla erişilebilirlik için CBDC'ler finansal katılımı artırabilir. Eğer nakit paranın bazı özelliklerine uygun şekilde tasarlanırsa, CBDC'ler finansal olarak dışlanmış nüfuslar için bir ödeme mekanizması olarak kabul görebilir ve daha geniş bir resmi finansal sisteme giriş noktası olabilir.
Gelecekte, merkez bankaları yeni teknolojiler peşinde koşarken onlarla etkileşimimiz de devam edecektir. CBDC'lerin finansal istikrardan siber güvenliğe ve sınır ötesi ödemelere kadar çeşitli alanlar üzerindeki potansiyel etkilerini değerlendirmeye devam edeceğiz. Önümüzdeki yıl içinde planlanan yeni yayınlarla sistemimizi, bu ilk beş bölüm üzerine inşa edeceğiz. Ayrıca Yirmili Grup da (Group of Twenty) dahil olmak üzere diğer küresel kuruluşlarla iş birliğimizi sürdüreceğiz.
IMF, Uluslararası Ödemeler Bankası gibi diğer küresel kuruluşların çabalarıyla birlikte CBDC'leri araştıran ülkelere yardımcı olmaya devam edecektir.
Geri