Herkes için sürdürülebilir enerjiye yatırım!

UNCTAD, gelişmekte olan ülkelerin 2030 yılına kadar Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine (SKH) ulaşabilmek amacıyla karşılaştıkları ve giderek genişleyen yıllık yatırım açığı ile ilgili 2023 Dünya Yatırım Raporu’nu yayınladı.

Rapor da Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin (SKH) kabul edildiği ve 2015 yılında 2,5 milyar ABD doları olan bu farkın, şu anda yılda yaklaşık 4 milyar ABD dolarına ulaştığı açıklandı. Gelişmekte olan ülkelerin her yıl yaklaşık 1,7 milyar dolarlık yenilenebilir enerji yatırımlarına ihtiyaç duyduğu, ancak 2022'de sadece 544 milyar dolarlık temiz enerjinin Doğrudan Yabancı Yatırımı (DYY) çektiği belirtildi.

Geçtiğimiz yıl uluslararası DYY 2022 raporunda, ’lik düşüşün ve yatırım politikası ile sermaye piyasası arasındaki eğilimlerin, başta temiz enerji olmak üzere Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine etkisi açıkça görülüyor. Ayrıca yenilenebilir enerjiye yapılan yatırımların 2015'ten bu yana neredeyse üç kat artması nedeniyle paranın çoğunun gelişmiş ülkelere aktarıldığı da raporda yer almaktadır. Dolayısıyla rapor, herkes için sürdürülebilir enerji sağlamak amacıyla finansman mekanizmalarından, yatırım politikalarına kadar uzanan ve öncelikli eylemleri belirleyen kompakt bir düzenleme öneriyor.

Doğrudan Yabancı Yatırım’daki düşüşe rağmen proje duyuruları parlak noktalara ulaştı.

Rapor da 2021 yılında güçlü bir toparlanmanın ardından, DYY’ nin 2022'de oranında düşerek 1,3 milyar dolara gerilemesinin temel nedenlerinin; örtüşen küresel krizler, Ukrayna'daki savaş, yüksek gıda ve enerji fiyatları ve artan kamu borçları olduğu belirtiliyor.

Yaşanan gerileme en çok DYY’ de 7 oranında ve 378 milyar dolar civarında gerçekleşirken, bu durumdan en çok gelişmiş ekonomilerin etkilendiği görülüyor. Bir diğer taraftan gelişmekte olan ülkeler ile az gelişmiş ülkelere akışlar azalırken, yatırımın çoğunu çeken birkaç tane büyük ve gelişmekte olan ülkede de (eşitsiz olarak) %4 oranında arttığı ifade ediliyor.

Sıfırdan yatırım projelerinin duyuruları 2022'de artarken birçok bölge ve sektör de büyüme gösterdi.

Elektronik, otomotiv ve makine sektörü dahil olmak üzere tedarik zinciri zorluklarıyla mücadele eden sektörlerin projelerinde bir artış görülürken, dijital ekonomi sektörüne yapılan yatırımlar ise yavaşladı. Diğer taraftan güneş ve rüzgâr enerjileri de dahil olmak üzere yenilenebilir enerji üretimine yönelik uluslararası yatırım kapasitesinde de artış gözlendi. Dolayısıyla özellikle pil üretiminde açıklanan projeler 2022'de yaklaşık üç katına çıkarak 100 milyar doları buldu.

Rapor da büyük petrol şirketlerinin fosil yakıt varlıklarını kademeli olarak yılda yaklaşık 15 milyar dolarlık bir oranda (çoğunlukla halka açık olmayan özel sermaye şirketlerine ve daha düşük ifşa gereklilikleri olan) küçük operatörlere sattığı belirtildi.

UNCTAD Dünya Yatırım Raporu 2023 Türkiye Lansmanını YASED Üstlendi

YASED ev sahipliğinde gerçekleşen, UNCTAD 2023 Dünya Yatırım Raporu Türkiye lansmanının, açılış konuşmasını YASED Başkanı Engin Aksoy gerçekleştirdi. Daha sonra UNCTAD Yatırım Araştırmaları Bölümünden Amelia U. Santos-Paulino, 2023 Dünya Yatırım Raporu’na  dair detayları paylaştı.

Bu yılki teması, “Herkes için Sürdürülebilir Enerjiye Yatırım” olan rapor da Santos-Paulino bazı önemli bilgiler verdi. Özellikle, yenilenebilir enerji sahasında gerçekleştirilen uluslararası yatırımların, 2015 yılından beri üç kat arttığını vurgulayan Santos- Paulino, çok daha fazla yatırıma ihtiyaç duyulduğunun altını çizdi. Sunum sırasında Santos-Paulino, Dünya Yatırım Raporu kapsamında, Uluslararası Doğrudan Yatırım (UDY) akımlarını projeler bazında sıfırdan yatırım, uluslararası proje finansman anlaşmaları ve sınır ötesi birleşme ve satın alımlar olarak kategorize edildiğini belirtti. Ayrıca sıfırdan yatırım projelerinin sayısında gözle görülen yüzde 15’lik artışın gelecek adına umut vadeden bir gelişme olduğunu vurguladı.